Martin Bosma voelt zich 'geamputeerd': 'Er geldt natuurlijk voor veel mensen een anti-PVV-sentiment'

Martin Bosma voelt zich "geamputeerd" nu hij geen Kamervoorzitter meer is. "Ik was een vis in het water. Ik heb het ongelofelijk naar mijn zin gehad", zegt hij in WNL Op Zondag op NPO 1. Het PVV-Kamerlid hoopt dat hij in de toekomst de voorzittershamer weer in handen krijgt en hekelt de manier waarop hij verloor: "Er geldt natuurlijk voor veel mensen een zeker anti-PVV-sentiment."

VVD'er Thom van Campen (35) werd onlangs gekozen tot nieuwe Kamervoorzitter. Hij versloeg Tom van der Lee (GroenLinks-PvdA) en Bosma, die in de laatste ronde 69 stemmen kreeg. "Het paste mij als een oud pak en ik genoot van elk element ervan", zegt hij over zijn tijd als voorzitter. "Zowel het plenair voorzitten, wat natuurlijk het meest zichtbaar is en waarop je wordt afgerekend, maar ook het vertegenwoordigen van de Kamer naar buiten."

"Ik heb ook ontzettend veel plezier beleefd aan het werken met het personeel. Er was wat achterstallig onderhoud, er waren kampen, er was boosheid en animositeiten. Ik heb weleens gezegd: toen ik begon als voorzitter zaten de bloedvlekken nog in het tapijt. Samen met de griffier, die een oud-Kamerlid is en het politieke bedrijf goed kent, hebben we weer een beetje de lol erin gekregen bij het personeel."

Tekst gaat verder onder X.

Inmiddels is het personeelsbestand op orde. Bosma kreeg van vriend en vijand lof voor zijn voorzitterschap, toch werd hij niet herkozen. "Het is heel pijnlijk. Ik had dolgraag door willen gaan. Ik voel mij geamputeerd. Ik zit in een rouwproces. Daar moet ik verder niet over zeuren, want in de politiek gaat dat zo. Het ene moment ben je Kamerlid, dan niet meer. Het ene moment ben je minister, dan niet meer. Macht is een geleende fiets, zei Ronald Plasterk. It is what it is, maar leuk vind ik het niet."

'Zeker anti-PVV-sentiment'

Op persoonlijk vlak was Bosma naar eigen zeggen geliefd onder vrijwel alle Kamerleden. "Ik heb afscheid mogen nemen van zeventig Kamerleden, iedereen was extreem lovend. Ik heb ook een enorme populariteit bij het personeel. Zij zijn enorm dankbaar voor wat ik allemaal gedaan heb."

Dat hij desondanks niet herkozen werd, kan Bosma wel verklaren. "Er geldt natuurlijk voor veel mensen een zeker anti-PVV-sentiment. En het gekke is: we verlangen in Nederland dat de voorzitter neutraal is. Dat is redelijk uniek. Ik heb veel collega's gesproken die zeer politiek zijn. In Nederland moet een Kamervoorzitter neutraal zijn, maar je wordt vreemd genoeg wel afgerekend op van welke partij je bent."

Bij D66, de grootste partij na de verkiezingen, was Bosma niet welkom voor een gesprek over het voorzitterschap, Van Campen en Van der Lee wel. "Ik weet niet wat erachter zit. Ik had heel graag daar willen zijn, maar zij wilden mij niet hebben", zegt de PVV'er. "Blijkbaar wisten ze al dat ze niet op mij zouden stemmen."

"Dat vond ik heel jammer, want het zou juist goed zijn geweest als ze oog hadden gehad voor wat ik heb betekend voor de Kamer. Vriend en vijand was tevreden. Het had getuigd van een zekere grootmoedigheid om toch te zorgen dat voor een partij die vaak terzijde wordt geschoven een plaatsje is in de herberg."

Nepparlement

In het verleden noemde PVV-leider Geert Wilders voormalig D66-leider Sigrid Kaag een 'heks'. Toch is de PVV volgens Bosma wel grootmoedig richting D66, ook richting andere partijen van een andere politieke kleur. "Toen ik gekozen werd wilde de fractie van GroenLinks-PvdA niet applaudisseren. Ze bleven stoïcijns voor zich uitkijken. Ik vond dat nogal teleurstellend. Wij hebben in die tijd bijvoorbeeld wel voor Khadija Arib gestemd."

"Toen kregen we nog een mooi dankjewel van mevrouw Sharon Dijksma", vervolgt Bosma. "Ik heb het als kandidaat-voorzitter ook opgenomen tegen mevrouw Arib. Dat heb ik toen verloren. Maar de foto's zijn er nog: ik liep op mevrouw Arib af en heb haar ten overstaan van de natie flink gezoend. Wij zijn de hoffelijkheid zelve als het daar om gaat, maar de hoffelijkheid komt weinig onze kant op."

WNL Op Zondag gemist? Luister deze uitzending nu terug als podcast. De tekst gaat hieronder verder.

Van Campen is de nieuwe voorzitter, Wilders is ondervoorzitter van de nieuwe Tweede Kamer. Dat is enigszins opvallend: in 2015 noemde de PVV'er de Kamer nog "een nepparlement". Volgens Bosma valt dit met elkaar te rijmen: "De term 'nepparlement' is afkomstig van Hans van Mierlo, las ik een paar jaar geleden in de Volkskrant. Hij is niet de enige die het heeft gezegd. We moeten ook realiseren waarom hij het toen gezegd heeft."

Hij legt uit: "Hij heeft de vinger op de zere plek gelegd. Hij zei dat het parlement in belangrijke mate niet meer representatief was. Heel veel dingen die in de samenleving spelen, vind je niet terug in het parlement. Dat is heel belangrijk voor ons als politici om in onze oren te knopen. We hebben een gebrek aan legitimiteit van het parlement. Binnenkort is de heer Wilders 10.000 dagen Kamerlid. Hij heeft dit uit liefde gezegd voor het parlement en de parlementaire democratie."

'Ik wil altijd weer Kamervoorzitter worden'

Bosma hoopt in de toekomst opnieuw een gooi te doen naar de voorzittershamer, als er nieuwe verkiezingen komen. "Ik wil altijd weer Kamervoorzitter worden. Toen ik naar buiten liep nadat ik het niet gehaald had, heb ik voor de camera's gezegd dat ik verwacht dat er binnen een jaar weer Kamerverkiezingen zijn. Dan wordt er weer een nieuwe Kamervoorzitter gekozen en sta ik er weer. Het was een tikje bravoure, ik geef het toe, maar het is wel gemeend."

Dat betekent niet dat hij zich de komende tijd zal inhouden om zieltjes te winnen. "Ik denk dat Kamerleden die eventueel op mij moeten stemmen juist respect voor mij hebben als ik het harde PVV-geluid weer voor de bühne breng. Dat is waartoe wij gekozen zijn."