Aantal onverzekerden in Nederland groeit gestaag: 'Een drama, kost maatschappij bakken met geld'

Het aantal onverzekerden in Nederland groeit, tot ontsteltenis van artsen. "In Nederland is het aantal onverzekerden zo'n 100.000", zegt ombudsman van Rotterdam Marianne van den Anker. "En het worden er steeds meer. Het gaat heel snel verkeerd. Alle hens aan dek, een drama."

Terwijl miljoenen Nederlanders aan het einde van het jaar overstappen op een andere zorgverzekering met betere voorwaarden, groeit tegelijkertijd het aantal onverzekerden gestaag. Ze krijgen structureel te laat, te weinig of helemaal geen zorg. De gevolgen zijn niet alleen heftig voor henzelf, maar ook voor de samenleving.

"Mensen verliezen tegenwoordig snel hun woning. Dan heb je geen adres meer. Zonder briefadres kan je geen zorgverzekering afsluiten", legt Van den Anker uit in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Dan is alle hens aan dek. Deze mensen worden vaak sneller ziek en als je onverzekerd bent, dan heb je uiteindelijk onwijs veel bureaucratie waar je als zorgverlener tegenaan loopt."

'Kost maatschappij bakken met geld'

Tien mensen zijn intensief onderzocht in een Rotterdams onderzoek, onder de titel van het Erasmus MC, Fonds Achterstandswijken en ombudsman Rotterdam-Rijnmond. "Het was monnikenwerk. Vanaf het moment dat deze mensen onverzekerd raakten, zijn alle medische dossiers bekeken, evenals alle maatschappelijk inspanningen. Het is bizar. Die tien casussen staan symbool voor sneller langdurig ziek zijn en het kost ons als maatschappij bakken met geld. Dit moeten we niet meer willen."

Ze neemt Aziz als voorbeeld, een van de onderzochte mensen. "Hij verbleef illegaal in Nederland, maar heeft een opleiding gedaan en had gewoon werk. Het ging allemaal prima, maar toen hij onverzekerd raakte, ontstond er een lokettenjungle. Hij is schychofreen geraakt door de situatie. Hij kon prima met pillen worden ondersteund, maar dat is niet gebeurd. Hij werd op straat een keer in elkaar gemept, kreeg een heupfractuur en werd vijf dagen na de operatie op straat gezet. Dat is de normale gang van zaken."

De hele medische keten zit met de handen in het haar. "Ze vinden het heel ingewikkeld. Medici en zorgverleners willen gewoon zorg verlenen, maar dit is onzinnige zorg die helemaal geen effect heeft. De maatschappelijke kosten zijn gigantisch."

De Jonge schrikt

Voormalig zorgminister Hugo de Jonge schrikt van het hoge aantal onverzekerden, maar plaatst ook een kanttekening. "Het zijn er wel veel minder dan in het buitenland. Nederland doet het eigenlijk juist erg goed. Maar in zo'n grote stad als Rotterdam komt veel samen, waaronder mensen die in de kreukels zijn geraakt door het asielsysteem. Ze komen onverzekerd op straat, maar dat is geen verschijnsel waar niets aan te doen is."

Daarom komt Van den Anker met een aantal belangrijke aanbevelingen. "Zorg ervoor dat de zorgverleners zorg kunnen verlenen zonder bureaucratische wirwar om dat te declareren. Het is ingewikkeld gemaakt. Ook moet je ervoor zorgen dat mensen meteen verzekerd zijn, zodra je een BSN-nummer hebt. Regel het voor mensen en bescherm ze. Dat is beter voor de mens en beter voor onze euro's."