Vergeten oorlog in Soedan is 'grootste humanitaire ramp op dit moment': 'Alles wordt gedood'

De aanhoudende oorlog in Soedan is "een vergeten oorlog" en de "grootste humanitaire ramp in de wereld op dit moment". Dat zegt Harm Goossens, algemeen directeur van het Rode Kruis, in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Het oorlogsrecht wordt aan de lopende band geschonden. Vrouwen, mannen en kinderen, alles wordt gedood."

Sinds de val van de stad Al-Fasher in oktober, in het westen van het land, verslechtert de situatie voor miljoenen Soedanezen met de dag. Ze zijn op de vlucht geslagen voor honger en geweld. De internationale gemeenschap maakt zich zorgen en het Rode Kruis kan geen hulp meer bieden aan de regio. Het is er te gevaarlijk.

28 hulpverleners gedood

Sinds de nieuwe fase van het conflict is aangebroken, zijn 28 hulpverleners van het Rode Kruis om het leven gekomen. "Drie weken geleden zijn vijf collega's van het Rode Kruis die voedsel uitdeelden, met hun embleem duidelijk zichtbaar, in koelen bloede doodgeschoten. De situatie is onmogelijk", betreurt Goossens. "In Al-Fasher zijn ook geen hulpverleners meer."

Op twee tot drie dagen lopen is een groot vluchtelingenkamp opgezet. "We denken dat daar zo'n 650.000 mensen zitten. Daar wordt zo goed en zo kwaad als het kan hulp verleend."

Wortels van het conflict

Het huidige conflict in Soedan ontstond in april 2023 door een machtsstrijd binnen het militaire regime. Het Soedanese leger, geleid door generaal al-Burhan, raakte in gevecht met de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF) onder leiding van Hemedti. Beide mannen hadden jarenlang samen de macht gedeeld na de val van dictator Omar al-Bashir, maar botsten over wie het land zou gaan leiden en hoe de RSF in het reguliere leger moest worden geïntegreerd.

Het gevolg: een bloedige oorlog met tienduizenden slachtoffers. De RSF bezet een steeds groter deel van het land. Zo werd Al-Fasher, na 500 dagen omsingeling, in oktober ingenomen. De stad was het laatste bolwerk van het regeringsleger. Ze doen wat ze ook op andere plekken in Soedan deden: moorden, verkrachten en kinderen worden meegenomen en tot kindsoldaat gemaakt. Serieuze vredesbesprekingen zijn nog niet in zicht.

Mensen eten veevoer

Goossens benadrukt de ernst van de situatie. "Deze oorlog speelt al heel lang en is tweeënhalfjaar geleden enorm opgelaaid. De oorlog heeft zich over het hele land verspreid. In Soedan wonen 50 miljoen mensen, waarvan 30 miljoen in serieuze nood verkeren."

15 miljoen mensen zijn op de vlucht, binnen het land, maar ook daarbuiten. De situatie in Al-Fasher is op dit moment het meest hachelijk, vertelt Goossens. "Wat wij horen is dat er enorme hongersnood is en dat mensen veevoer eten. Wat net zo erg of nog erger is: het oorlogsrecht wordt aan de lopende band geschonden. Vrouwen, mannen en kinderen, alles wordt gedood."

"Een paar weken geleden zijn mensen in een ziekenhuis nog in koelen bloede vermoord. Patiënten, familieleden, artsen. Er is geen oorlogsrecht, het is één groot drama in Al-Fasher en het hele land."

Soedanese oorlog onderbelicht

De oorlog blijft door andere conflicten in de wereld vrij onderbelicht, baalt Goossens. "Het speelt al tweeënhalfjaar heel serieus en wij proberen daar enorm veel aandacht voor te krijgen namens het Rode Kruis. Maar het is letterlijk ver, ingewikkeld om te begrijpen en er is terecht veel aandacht voor de oorlogen in Gaza en Oekraïne. Het is een vergeten oorlog. Het is de allergrootste humanitaire ramp in de wereld op dit moment."

Om het conflict op te lossen, is volgens Goossens politieke moed nodig. "Er moet veel meer druk uitgeoefend worden vanuit de internationale gemeenschap. Dat zijn ook wij, Nederland kan ook meer doen. Er moet internationale druk komen, zodat de vechtende partijen zich aan het internationale oorlogsrecht houden en dat dit soort schendingen, die ik aan de lopende band hoor, echt stopt, evenals de gevechten. Er moet weer hulp binnenkomen."