Erik Scherder valt Caroline van der Plas aan op preventief zorgbeleid: 'Weet u hoe schrijnend dit is?'

Volgens neuropsycholoog Erik Scherder investeert de Haagse politiek al decennialang te weinig in preventieve zorg, vooral voor kinderen. In Goedemorgen Nederland legt hij, samen met cardioloog Leonard Hofstra, BBB-leider Caroline van der Plas het vuur na aan de schenen. "U bent een sterke vrouw, toch? Als u de urgentie voelt, dan zegt u met uw partij: tot hier en niet verder."

Van de GGZ tot ouderenzorg: Nederlanders hebben ieder jaar meer zorg nodig, en dat kost miljarden euro's. Toch lijkt de politiek die ontwikkeling dit verkiezingsseizoen niet als prioriteit te zien. Op GroenLinks-PvdA na hebben de tien grootste partijen allemaal plannen om te bezuinigen op de zorg.

Hofstra ziet die plannen met lede ogen aan. Volgens hem is dit juist het moment om te investeren in preventie, zodat de zorg op de lange termijn betaalbaar blijft. "Als je écht wilt bezuinigen, moet je de instroom van mensen die ziek worden indammen. Voor elke euro die we nu investeren in preventieve zorg, krijg je over een paar jaar vijf euro terug. Mensen worden minder vaak ernstig ziek en blijven productiever."

"En toch: geen enkele partij komt met concrete plannen om dat te bewerkstelligen. Ik mis in Den Haag echt het lef om ongezonde gewoonten van Nederlanders serieus aan te pakken."

Van der Plas weerspreekt die kritiek. "Nou, wij hebben zeker lef. Maar Den Haag leeft in een wereld van rekenmodellen. Bepaalde zorgplannen stranden telkens, omdat ze volgens die modellen veel kosten en omdat men geen directe noodzaak ziet om zoveel te investeren. Terwijl wij ook vaak zeggen: kijk nu eens wat het op de lange termijn oplevert."

‘Weet u hoe schrijnend dit is?’

Die uitleg schiet bij Scherder in het verkeerde keelgat. "Ik sta te popelen om hierop te reageren. Diabetes type 2 is door de Diabetesvereniging Nederland als pandemische aandoening bestempeld. Er zijn in Nederland vijfjarige kinderen die al diabetes type 2 hebben. Wij brengen dat al twintig jaar bij elk kabinet onder de aandacht. Er wordt niets mee gedaan. Er is nog steeds niet voldoende urgentie. Weet u hoe schrijnend dit is?"

Hij vervolgt: "In uw eigen verkiezingsprogramma staat ook: sport en bewegen zijn belangrijk. Maar er volgt geen enkele concrete maatregel! Dan denken wij bij onszelf: wat is er nou voor nodig om in ieder geval bij de jeugd te beginnen met preventief zorgbeleid? Zou u niet de durf moeten hebben om te zeggen: tot hier en niet verder?"

Kostenbewust ingrijpen

Hofstra sluit zich bij het pleidooi van Scherder aan. "Bovendien, mevrouw Van der Plas: u hebt het over grote investeringen, maar er zijn genoeg maatregelen die weinig of niets kosten en veel impact hebben op de volksgezondheid. Denk aan een suikertaks, bijvoorbeeld; dat levert zelfs geld op. Of dat kinderen elke dag drie minuten bewegen in de klas. Dat kost niets.”

Van der Plas reageert: "Nou, wij kunnen een leraar niet verplichten om elke dag drie minuten te bewegen in de klas. Docenten geven al aan dat ze enorm veel op hun bord hebben liggen. Wij willen nu vooral de focus leggen op basisvaardigheden in het onderwijs. Ik vind het een probleem dat kinderen als halve analfabeten van school af gaan. Dat ze eigenlijk geen woord normaal op papier kunnen zetten."

Daarnaast is het belangrijk dat ouders meer verantwoordelijkheid nemen, benadrukt de BBB-leider. "Ik heb mijn kinderen toen ze jong waren alleen maar water en thee gegeven. Geen frisdranken, zelfs diksap ging te ver."

Scherder neemt geen genoegen met die reactie. "Van der Plas, u bent een sterke vrouw, toch? Als u de urgentie voelt, dan zegt u met uw partij: tot hier en niet verder. Wij gaan dit top-down regelen. U staat toch wel voor onze kinderen op?"