Ontwapening Hamas 'een heel moeilijk punt': 'Het is Israël in twee jaar tijd niet gelukt'

Maandag 13 oktober was een historische dag voor Israël en Gaza. Duizenden Israëli's vierden feest door de vrijlating van twintig gijzelaars. Het vredesproces staat nu voor de volgende fase: de ontwapening van Hamas. En dat kan nog weleens een helse taak worden, weet arabist Leo Kwarten.

"Dat is een van de grootste punten", zegt Kwarten in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Dat is niet zo gemakkelijk. Israël heeft twee jaar oorlog gevoerd tegen Hamas. Israël is een machtig land met een machtig leger. Ze zijn er met heel veel mensen ingegaan, maar het is ze in die twee jaar niet gelukt om Hamas helemaal uit te schakelen. Er zijn nog steeds tunnels en er zijn nog steeds wapenopslagplaatsen."

Daarbij komt de stellingname van Hamas. "Hamas zegt: wij zijn verzet", aldus Kwarten. "We hebben het legitieme recht om verzet te plegen, want we zijn een onderdrukt volk. Ze hebben verschillende malen naar buiten gebracht dat ze eigenlijk tegen ontwapening zijn."

Hamas neemt de handhaving van de politie voor zijn rekening, met instemming van Amerikaans president Donald Trump. "Gezien de omstandigheden was dat de enige praktische oplossing", reageert Kwarten. "Je moet nagaan dat op het moment dat er een machtsvacuüm ontstaat - Palestijnen keren terug naar hun huizen of wat daar van over is - dan ontstaan er heel veel conflicten en ruzies."

Chaos voorkomen

Kwarten: "Omdat je thuiskomt bij je huis wat helemaal geen huis meer is, het is een puinhoop, er wonen andere families in. Ik ben zelf in Gaza geweest. Het is een wirwar van steegjes, straatjes en dan al die puinhopen, al die mensen. Dat kan niet anders dan dat dat spanning oplevert. Dus je moet iets hebben daar."

"Je moet zorgen dat er geen chaos ontstaat. De meest praktische oplossing was dan - ook voor de VS - om in te stemmen met een terugkeer van Hamas. Je ziet ook dat Hamas gelijk van de gelegenheid gebruik heeft gemaakt om een aantal tegenstanders uit de weg te ruimen."

Palestijnse autoriteit gehaat

Een internationale troepenmacht die de vrede in Gaza moet bewaken lijkt Kwarten "een beetje moeilijk". "Je moet Gaza gewoon heel goed kennen om zo'n politietaak te kunnen uitvoeren. Stel je voor dat zo'n vredesmacht bestaat uit landen waar men niet Arabisch spreekt - hoe moet dat dan? Moet je dan met tolken gaan werken? Dat werkt absoluut niet."

Een andere optie dan een internationale vredesmacht is een politiemacht uit de Westbank, het andere Palestijnse gebied, zegt Kwarten. "Ook dat lijkt me wat moeilijk want de Palestijnse autoriteit is behoorlijk gehaat in Gaza. Ze worden gezien als veel te close met Israël, omdat er veiligheidsakkoorden zijn tussen de Palestijnse autoriteit en Israël. Ik denk dat het een heel moeilijk punt wordt."