Nederlandse documentaire over gruwelijk bloedbad in Kfar Aza: 'Hij wilde samenleven, dat gevoel is voorbij'
Het is vandaag precies twee jaar geleden dat Hamas een bloedige aanval uitvoerde op Israël. Filmmaker Marcel Prins bezocht een van de zwaarst getroffen plekken: kibboets Kfar Aza, nog geen twee kilometer van de grens met Gaza. "Wat mij het meest bij is gebleven, is het totale gevoel van ontreddering. Het totale gevoel van alleen zijn."
Tijdens het bloedbad in Kfar Aza verloren 64 inwoners het leven en werden negentien mensen gegijzeld. Voor zijn EO-documentaire sprak Prins met verschillende bewoners van de kibboets, die vóór 7 oktober relatief vreedzaam samenleefden met Gazanen. De aanslag liet diepe sporen achter: de inwoners voelen zich verraden, zowel door de Gazanen als door hun eigen regering.
Een van de mensen die Prins sprak is de Nederlandse boer David Bing, die al jaren in Israël woont. "Ik heb hem eerder gesproken in 2016 en 2017. Ik wilde van hem weten hoe het nu was in de kibboets", vertelt Prins in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
"Ik heb hem gebeld, vlak na 7 oktober, om te horen hoe het met hem was, of hij veilig was en of hij er überhaupt nog was. Hij zei: 'We gaan van begrafenis naar begrafenis, maar we zullen weer opbouwen.' Dat maakte heel veel indruk op mij. Ik dacht: hoe doe je dat met zo’n getraumatiseerde gemeenschap? Kun je die weer opbouwen?"
Het leven van Bing is door 7 oktober voorgoed veranderd. Voor die dag geloofde de Nederlandse boer in vrede met Gaza. "In mijn vorige film zei hij letterlijk: ‘Als ik niet in vrede zou geloven, dan zou ik morgen op een vliegtuig stappen ergens anders naartoe.’ Hij wilde samenwerken en samenleven. Dat gevoel is voorbij."
Verraden door Gazanen
Vóór de aanslag werkten veel Palestijnse arbeiders op het land van Bing. Na de terreuraanval bleek dat Hamas veel informatie over de kibboets had, mogelijk dankzij deze arbeiders. "Hij is ontzettend veel mensen verloren", vertelt Prins over de Nederlandse boer. "Zijn beste vriend is met zijn hele gezin uitgemoord. Hij voelt zich enorm in de steek gelaten door zijn Palestijnse vrienden, kennissen en mensen met wie hij werkte."
Zaaide Bing in de zomer van 2023 nog met Gazanen, een jaar later werken er geen Palestijnen meer op zijn land. Volgens Prins staat Bing niet alleen in zijn gevoel te zijn verraden. "Drie van de mensen die ik heb gesproken, waren lid van de organisatie De Weg naar Herstel. Ze hadden veel contacten in Gaza en reden met zieke mensen naar ziekenhuizen, vooral kankerpatiënten voor behandelingen die in Gaza moeilijk te krijgen waren."
"Eén van deze vrouwen vertelt dat ze na de aanslag letterlijk papieren van het ziekenhuis vonden bij een terrorist, en kaarten van de kibboets. Dat is een enorm verraad. Deze mensen dachten echt dat ze samen iets konden opbouwen."
“Eén van deze vrouwen vertelt dat ze na de aanslag letterlijk papieren van het ziekenhuis vonden bij een terrorist, en kaarten van de kibboets.”
Aan de hand van Bing bezoekt Prins een huis van een jong stel dat door Hamas gruwelijk is vermoord. De kogelgaten zitten er nog in de muur. "Overal zie je gaten", vertelt Bing in de documentaire. "Het meisje is op deze bank vermoord. Hun kelder is opengeschoten. Je kan hier zien dat ze geen kans hadden, zoals iedereen hier."
De kelder waar Bing over spreekt, is een zogenoemde mamad, een versterkte kamer binnen de woning, meestal met betonnen muren, een stalen deur en luchtdichte ramen, bedoeld om raketaanvallen uit Gaza te overleven en gebruikelijk in kibboetsen. "Die kamers moeten dus beschermen tegen raketinslagen, maar zijn niet bestand tegen mensen die ze openbreken of in brand steken. Dat is daar heel veel gebeurd", vertelt Prins. Beelden van verkoolde lichamen gingen na de aanslag de wereld over.
David Bing in de woning van het gedode jonge stel. Beeld: 'Terug naar Kfar Aza' (EO).
Kritiek op Netanyahu
Prins sprak veel inwoners die de aanslag van dichtbij hebben meegemaakt. "Wat mij het meest is bijgebleven? Toch de totale ontreddering. Het totale gevoel van alleen zijn, door iedereen in de steek gelaten. Mensen graven zich in allerlei posities in dit debat, maar er wordt maar weinig naar de mensen zelf geluisterd. Hoe eenzaam deze mensen zijn met hun verdriet, heeft veel indruk gemaakt."
“Wat mij het meest is bijgebleven? Toch de totale ontreddering. Het totale gevoel van alleen zijn, door iedereen in de steek gelaten.”
De inwoners voelen zich niet alleen in de steek gelaten door de Gazanen, ook door hun eigen regering. Kort na de aanslag bezocht premier Benjamin Netanyahu de kibboets samen met Elon Musk. De Amerikaanse techmiljardair kreeg beschadigde huizen en achtergebleven munitie te zien. "Dat is heel fout gevallen bij de bewoners."
Hoofd van de beveiliging van Kfar Aza, Zahar Shpak, vertelt in de documentaire: "Het was geen echt bezoek. Netanyahu kwam hierheen met Elon Musk om een paar foto’s te maken. Ze hadden iets in scène gezet. Ze zetten een kinderwagen neer, legden er wat kogels in en maakten er foto’s van. De kinderwagen waar ze de foto van maakten, hoorde daar niet. Het was nep. Onze regering is hier niet. Ze is niet met ons. En dat doet pijn, omdat ik van dit land houd."
'Ze zien weer het goede'
Kfar Aza blijft voor altijd getekend door het geweld van Hamas. Toch putten de inwoners hoop uit alle hulp die na 7 oktober kwam. "De hoop halen ze voor een belangrijk deel uit elkaar en ook uit de enorme hoeveelheid vrijwilligers die opduiken om te helpen met het herbouwen van de huizen en het werk op het land, zoals bij het oogsten. De inwoners merken dat er mensen zijn die opeens komen opdagen, ook in groten getale. Ze zien opeens iets goeds in plaats van alleen de gruwelen."
De documentaire Terug naar Kfar Aza is woensdag 22 oktober om 23.05 uur te zien bij de EO op NPO 2.