Van Koopgoot tot Tweede Kamer: het veelzijdige oeuvre van architect Pi de Bruijn
Van de Bijlmermeer tot Roombeek in Enschede. Van de Koopgoot tot de Tweede Kamer. Pi de Bruijn (83) behoort tot de grootste architecten van Nederland. In WNL In de Kantine bespreekt hij een paar van zijn bekendste ontwerpen.
''De Tweede Kamer is een mythe. Een hele sterke'', vertelt De Bruijn over zijn meest recente project, waar hij nog hard aan werkt. Het Binnenhof ondergaat sinds 2021 een gigantische renovatie. Asbestverwijdering, verduurzaming en moderne technologie; alles wordt aangepakt, zonder de historische waarde van achthonderd jaar te verliezen.
''Ik ben verantwoordelijk voor het Tweede Kamergebouw, maar dat beslaat wel twee derde van het Binnenhof. Je gaat letterlijk de diepte in. Alles wat je verankert en verbindt met de geschiedenis is mythevorming, maar geeft wel diepte aan de beleving.''
De renovatie van het Binnenhof zou in 2026 voltooid worden, maar de einddatum is keer op keer uitgesteld. ''Het gaat gefaseerd worden. De Hoge Colleges van Staat komen in stappen terug. Bij de timing wordt gezegd: op z'n vroegst zijn we ultimo 2028 klaar. Maar daar hoor je al in: op z'n vroegst. Waarschijnlijk gaat dat uitlopen.''
'Helpt dat ik Twens spreek'
De Bruijn is nog altijd betrokken bij de wederopbouw van de wijk Roombeek in Enschede, die door de vuurwerkramp in 2000 compleet verwoest werd. De architect werd geboren in het Twentse Losser. ''Ik heb de grote wolk gezien op die dag. De vraag was wie de stad moest wederopbouwen. Er is een kleine selectie geweest. Ik denk dat ik gekozen ben omdat ik uit de regio kom. Ik kan Twents als het moet. Dat helpt enorm. De Twentenaar is toch introvert. Dat doorbreek je als je in hun taal kunt spreken.''
'In Bijlmermeer moest alles gelijk zijn'
De Bruijn werkte in de jaren zeventig mee aan de ontwikkeling van de Bijlmermeer in Amsterdam, waar flats uit de grond werden gestampt voor tienduizenden mensen. De architect woonde er zelf 34 jaar lang. ''Ik was een oerbewoner. Van de allereerste generatie.''
De Bruijn herinnert zich hoe de Bijlmermeer ontworpen werd met 'egalitarisme' in het achterhoofd. ''Een vorm van socialisme die gelijkheid beoogt. Ik was een believer. Wat ik me nog altijd herinner: er hing een spandoek met de kreet 'wij eisen geluk'. Dat belooft wat. Het maakbaarheidsdenken.''
Zijn gedachten sloegen op een gegeven moment om. ''Opeens denk je: deze mythe klopt niet. Als we een gebouw ontwierpen, mocht de laatste woning aan de zijkant - die drie kanten had - niet aan alle kanten ramen hebben, want dan werd de woning bevoorrecht boven alle middenwoningen. Dat is één van de redenen geweest dat ik ben opgestapt. Dat ging me te ver. Dat vond ik morbide.''
Koopgoot
De architect stond in de jaren negentig aan de wieg van de Beurstraverse in Rotterdam, beter bekend als de Koopgoot. Het ontwerp is geïnspireerd op de Maas, die ook door de stad stroomt. Rotterdammers klagen geregeld over de trappen van de Koopgoot, die niet fijn zouden lopen. ''De ambulance en politie moeten er door kunnen. Dat was een eis'', vertelt De Bruijn.
''Links en rechts hoor ik wel initiatieven om de Koopgoot een remake te geven. Het loopt niet hard, denk maar niet dat het volgend jaar al gebeurt, maar het suddert.''
De Bruijn is zelf nooit op de bijnaam Koopgoot gekomen. ''Dat is in de volksmond ontstaan. Wij architecten zijn vrij simpele handwerklieden. De grote bubbel van mythevorming komt vaak van anderen.''