Hoe voed je als Marokkaan je kind in Nederland op? 'In onze gewoonte hebben zoons meer vrijheid'

Het is voor veel ouders prioriteit nummer één: je wilt je kinderen de juiste normen en waarden meegeven en zorgen dat ze als volwassenen het beste uit zichzelf kunnen halen. Maar wat als jouw normen en waarden schuren met de cultuur waarin jouw kinderen opgroeien? In Mocronado's vertellen de Marokkaanse Akil (77), Fouad (77) en Mohamed (75), die ruim een halve eeuw geleden als gastarbeiders naar Nederland kwamen, hoe zij de opvoeding van hun kinderen in Nederland verschillend aanvlogen.

Fouad woont nu alleen in een appartement in Amstelveen, maar dat was vroeger wel anders. Met een brede glimlach en een heldere fonkel in zijn ogen vertelt hij over zijn drie kinderen, die hij opvoedde met zijn Nederlandse vrouw Boukje.

Het was voor Fouad als Marokkaanse vader echter niet altijd makkelijk om zijn kroost in een oer-Hollandse invloedssfeer op te voeden. Hij vertelt: "Het werd lastig toen mijn kinderen begonnen te puberen. Mijn zoon Farid wilde ineens uitgaan, zag andere mensen daar misschien wel alcohol drinken. Daar had ik moeite mee." Het drinken van alcohol is namelijk in strijd met de islam - en Fouad is opgevoed als moslim. "Ik moest altijd zeggen: 'Farid, let op, alsjeblieft. Vergeet je achtergrond niet.'"

Fouads Marokkaanse identiteit schuurde nog meer met de Nederlandse cultuur als het aankwam op zijn dochter, Yasmin. "In onze gewoonte hebben zoons meer vrijheid dan dochters. Farid mocht wel naar de disco, Yasmine niet. Ik heb haar nooit naar een disco gebracht."

Foto: Fouad in gesprek met zijn dochter Yasmin en zijn kleinzoon.

Zijn dochter Yasmin kijkt daar nu met gemengde gevoelens op terug. "Ik mocht niks. Als je als puber opgroeit in een omgeving waar iedereen om je heen wél weg mag, dan heb je daar niet altijd begrip voor. Ik heb af en toe wel gehuild omdat ik niet mee mocht op kamp, of niet naar de disco mocht."

"Soms nam mijn broer mij mee naar de disco, stiekem", geeft Yasmin toe. "Hij was heel lief voor mij, dus zo kwam ik bij Dansen bij Jansen in Amsterdam." Fouad kijkt verbaasd, maar kan daar nu om lachen. "Echt?! Dát wist ik niet!"

Mohamed: 'Ik kon niet slapen'

Mohamed, woonachtig in het Friese Tytsjerk, luistert verontwaardigd naar Fouads opvoedstrategie. "Ik kón helemaal niet tegen mijn dochter zeggen dat ze dingen niet mocht! Natuurlijk gaan ze, met hun vriendinnetjes. Ik kan me de zaterdag nog herinneren dat ze voor het eerst uitging. Ik kon eerlijk gezegd niet slapen. Ik zat in de woonkamer te wachten tot de auto kwam."

Foto: Mohamed met zijn zoon en dochter, toen ze peuters waren.

"Mijn vrouw Mattie stelde me gerust: 'Het komt goed", vertelt Mohamed. "'Het komt altijd goed. Je kan het verbieden, maar het helpt niet. Loslaten.' Dat heb ik van haar moeten leren."

Akil: 'Ik liet ze vrij'

Akil glimlacht bij het horen van Mohameds anekdote. "Ja, dat vertrouwen in je dochter moet kunnen groeien."

Akil weet daar alles van, als vader van drie dochters. "Ik wilde ze verstandig opvoeden. Dus wat deed ik? Ik liet ze vrij. En als ik de meiden dan eens moest vertellen dat iets niet mocht, dan legde ik ook uit waarom." Als een dochter verkering kreeg, maakte hij kennis met de jongen en ging hij daarna met de verliefde dochter in gesprek.

"Niet om te zeggen dat het allemaal niet mag, maar om te zeggen: 'Meisje, kijk uit met dit en dat. Ik heb meer ervaring, snap je? Ga niet te snel, meisje, doe het maar rustig aan.' Probeer een kind te begeleiden en te zorgen dat jouw dochter of zoon met jou als vader kan praten."

Foto: Akil met zijn drie dochters.

Hij kan zich ook nog goed herinneren dat zijn dochters toen ze veertien á vijftien jaar oud waren ineens naar de disco wilden. "Ik zei: 'Leuk, joh! Willen jullie naar de disco? Ik ga jullie brengen.' En weet je waarom? Je kunt ze ook prima blijven volgen, je kunt in de gaten houden waar je kindjes uithangen."

Als zijn dochters op de afgesproken tijd niet naar buiten kwamen, parkeerde Akil voor de discotheek en ging hij naar binnen. Hij blikt grinnikend terug op die avonden: "Ik weet nog wel dat ze een keer heerlijk aan het dansen waren toen ik binnenkwam. Ze keken me aan: 'Pa, wat doe je nu?!'"

'Dat is liefde'

Vandaag de dag koesteren zowel Mohamed, Akil als Fouad nog een fijne relatie met hun Nederlands-Marokkaanse kinderen. Akil vertelt: "Het belangrijkste wat ik heb kunnen doorgeven? Liefde en aandacht. Dat is het belangrijkst; als je van een kind houdt, het volgt en begeleidt, de waarheid spreekt en duidelijk bent als ouder, dan is er geen probleem. Houd van een kind, help een kind."

Mohamed denkt ontroerd terug aan zijn eigen vader. "Je leert een kind vallen en opstaan. Val je? Je kunt zelf opstaan, als je je kind als ouder maar even steunt: 'Kom op'. Dat is liefde. En dat probeer ik zelf ook door te geven."

Yasmin, Fouads dochter, waardeert het stuk Marokkaanse identiteit dat haar vader haar heeft meegegeven. "In een omgeving met veel Nederlanders, word je Nederlands. Maar als ik in Marokko ben, de kruiden ruik en het leven op straat zie... Dan voel ik ook dat ik daar voor een stukje thuishoor."

Meer zien? Kijk seizoen 2 van Mocronado's terug via NPO Start.