Nieuwe vliegtaks verjaagt Nederlanders naar buurlanden: 'Niet meer te betalen voor sommige gezinnen'

Het demissionaire kabinet maakte in de miljoenennota bekend dat ze vanaf 2027 een flinke belasting gaan heffen op vluchten, en veel Nederlanders overwegen daarom vaker vanuit België of Duitsland te vliegen. In Goedemorgen Nederland bespreken politiek verslaggever Tessa van Viegen en VVD-prominent Annemarie Jorritsma de implicaties van deze belastingverhoging: "Het loopt flink op."

Uit onderzoek van Markteffect, uitgevoerd in opdracht van KLM, blijkt dat 74 procent van de reizigers nu overweegt om uit te wijken naar luchthavens over de grens. De nieuwe belastingheffing kan reizigers namelijk honderden extra euro's kosten, licht Van Viegen toe: "Reizigers moeten tot 70 euro extra betalen bij verre vluchten, bij korte vluchten tot 30 euro." Voor een gezin van vier personen betekent dat dus al snel 280 euro extra bovenop de ticketprijs bij een verre vlucht. "Tja, het loopt flink op", concludeert Van Viegen.

De uitwijktrend is overigens al langer gaande: in 2024 vlogen een miljoen Nederlanders vanaf Brussel, een stijging van 20 procent ten opzichte van 2019, en de luchthaven van Düsseldorf zag het aantal Nederlandse passagiers met 24 procent toenemen.

Duurste land in de EU voor vliegreizen

KLM meldt dat Nederland met deze belastingheffing het duurste land binnen de Europese Unie wordt voor luchtreizigers. KLM-directeur Marjan Rintel waarschuwt dan ook dat met de nieuwe heffing "Nederland zich volledig uit de markt prijst".

Volgens haar helpt dit beleid het klimaat niet, omdat reizigers eenvoudig uitwijken en gezinnen de dupe worden. "Op dit moment gaat er geen cent van de opbrengsten naar verduurzaming van de luchtvaart. Gezinnen die honderden euro’s betalen aan vliegbelasting mogen ten minste verwachten dat hun geld ook echt bijdraagt aan minder uitstoot."

Volgens Van Viegen is het besluit in politiek Den Haag net zozeer controversieel. "Hier is wel discussie over, want als dit zo doorgaat is vliegen straks alleen nog betaalbaar voor de rijken. Voor sommige gezinnen is het echt niet meer te doen." Bovendien zou de uittocht van Nederlandse reizigers een grote impact kunnen hebben op de vijf grote luchthavens in ons land: alleen al in het tweede kwartaal van 2025 vlogen bijna 21 miljoen reizigers van of naar één van de vliegvelden.

Vliegtaks op Europees niveau

VVD-prominent Jorritsma kijkt met een dubbel gevoel naar het plan. "Ik vind eerlijk gezegd dat er iets te zeggen valt voor een vliegtaks, maar je moet het op Europees niveau doen. Dan heb je een level playing field."

Nederlanders met een kleinere portemonnee komen dankzij dit plan namelijk voor een lastige keuze te staan, aldus de VVD'er. "Ik ben een keer vanaf Düsseldorf vertrokken, maar ik had mij niet zo goed gerealiseerd hoe ver het was. Ik zat vier uur in de auto - en ik woon op twintig minuten rijden van Schiphol!."

Is uitwijken écht zo voordelig?

Reizigers die willen profiteren van een lage vliegtaks, moeten overigens goed opletten vanuit welk buurland ze vliegen. Het fiscale voordeel is namelijk niet altijd erg groot - sterker nog, je kunt in buurlanden soms ook meer betalen.

De gemiddelde vliegtaks ligt nu standaard op 29,40 euro in Nederland. Als je vanuit België vliegt, ben je fiscaal beter af dan in Nederland. Daar betalen reizigers vooralsnog slechts 5 euro vliegtaks voor lange vluchten en 10 euro voor korte EU-vluchten.

In Frankrijk ben je ook vaak goedkoper uit. daar betaal je zo'n 7,50 euro vliegtaks voor korte vluchten (bijv. Berlijn, Londen, Kreta), 15 euro voor middellange vluchten (bijv. Caïro, Dubai) en 40 euro voor lange vluchten (bijv. New York, Bangkok).

De Duitse vliegtaks is echter vergelijkbaar met de vliegtaks die het Nederlandse kabinet wil doorvoeren. Voor korte vluchten betaal je in Duitsland daar ongeveer 15 euro, voor middellange vluchten zo'n 40 euro en voor lange vluchten zo'n 70 euro. De nieuwe Duitse regering onder leiding van bondskanselier Friedrich Merz wil deze vliegtaks omlaag brengen, maar heeft daar nog geen concrete plannen voor aangekondigd.

Bovendien kunnen ticketprijzen per luchthaven, ongeacht het land, verschillen vanwege servicekosten die worden doorgerekend aan vliegmaatschappijen, zoals landings- en vertrektoeslagen en passagiersservicetoeslagen. Zo kan het dus gebeuren dat je vanaf 2027 bij een Nederlandse luchthaven alsnog minder betaalt voor een ticket dan vanaf een Duitse luchthaven.