Rabobank ziet boeren verduurzamen ondanks stikstofonzekerheid: 'Ze nemen het heft in eigen hand'

Een toenemende groep boeren probeert hun bedrijf alvast te verduurzamen ondanks de grote onzekerheid in het stikstofdossier. Rabobank stelde ruim twee jaar geleden 3 miljard euro beschikbaar om boeren te helpen verduurzamen. Van dat bedrag is nog steeds veel geld over, maar dit jaar ziet de bank wel een toename van de ondernemers die gebruikmaken van de financiering.

Sinds eind december is er 400 miljoen tot 500 miljoen opgenomen, zei financieel topman Bas Brouwers donderdag. Dat is een toename van 80 procent ten opzichte van begin dit jaar. In totaal is nu zo'n 900 miljoen van de 3 miljard opgenomen, door circa 1300 bedrijven.

"Je ziet boeren die zelf het heft in eigen hand nemen", aldus Brouwers. Dat doen ze bijvoorbeeld door te extensiveren, oftewel land bijkopen zonder dat het vee in dezelfde mate toeneemt. "Of mensen die toch besluiten het over een andere boeg te gooien en een bedrijf omturnen in andere soorten activiteiten die zij erbij gaan doen." Zo zijn er boeren die op hun land een kinderdagverblijf beginnen.

Onduidelijkheid over het stikstofbeleid voor de komende jaren, verhindert de bank niet om geld uit te lenen. "Sommige boeren hebben voor zichzelf denk ik de keuze gemaakt en ook de afweging gemaakt: de kans dat wij met ons bedrijf door kunnen is relatief groot als we meer land bijkopen", verklaart Brouwers, die toevoegt dat de bank natuurlijk meekijkt bij die analyse.

Volgens Rabobank is het wel belangrijk dat er vanuit de overheid helderheid komt. Deze zomer presenteerden landbouworganisatie LTO, gemeenten en provincies nog een nieuw stikstofplan. Dit initiatief juicht de bank toe, maar uiteindelijk blijft het toch wachten op een volgend kabinet.

Het LTO-plan noemde emissiedoelen op bedrijfsniveau en dwingende maatregelen voor boeren bij een beperkt aantal natuurgebieden. Het idee is om de stikstofuitstoot in 2035 bijna te halveren. Dat moet de vergunningverlening weer op gang helpen. "Dat zijn wel de knoppen die al eerder bekend waren, maar waar we tot op heden eigenlijk niet op durfden door te duwen. Het wordt afwachten of dat nu wel gaat gebeuren", zei Brouwers over het plan, waarop vanuit andere partijen ook weer kritiek kwam.

Voorlopig gaat het nog relatief goed met veel boeren, merkt Rabobank. Dat is onder meer te danken aan de hoge melkprijzen. Maar volgens Brouwers gaat het om het toekomstperspectief. "Durf je vandaag nog te investeren in vernieuwing van je bedrijf als je weet dat er iets gaat veranderen?"