Financier je terroristen als je namaakproducten koopt? 'Winsten worden gebruikt voor illegale activiteiten'
Een goedkope namaak-Rolex, tas of zonnebril lijkt voor veel consumenten een onschuldige koop. Maar wat als dat geld indirect bij terroristen of criminelen belandt? Ronald Brohm, directeur van REACT, een organisatie die samen met merknamen een vuist maakt tegen namaakhandel, waarschuwt in Stand van Nederland: Generatie Next: "Het komt vaak voor dat winsten gebruikt worden voor andere illegale activiteiten dan namaakhandel, die nog veel gevaarlijker kunnen zijn."
Het kopen van namaakhandel wordt alsmaar populairder. Sinds 2022 is de waarde van het aantal namaakgoederen dat ons land via de havens binnenkomt, verdubbeld. Ondertussen krijgt de praktijk van Brohm het alsmaar drukker. Hij vertelt: "Wij hebben alleen al het afgelopen jaar zo'n 30 miljoen producten afgenomen, dat is nog maar een fractie van wat er allemaal op de namaakmarkt te vinden is," aldus de REACT-directeur.
Al het geld dat aan die miljoenen producten verdiend wordt, kan volgens Brohm op onverwachte plekken terechtkomen. Criminelen zien de namaakhandel namelijk steeds vaker als een laagdrempelige, winstgevende bron van inkomsten – met relatief weinig risico. "Het komt dan ook vaak voor dat de winsten gebruikt worden voor andere illegale activiteiten naast namaakhandel, die nog veel gevaarlijker kunnen zijn. Denk aan illegale wapenhandel of zelfs terroristische aanslagen."
De terroristische aanslag op het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo op 7 januari 2015, waarbij twaalf mensen om het leven kwamen, is daar volgens Brohm een voorbeeld van. De jihadistische moordpartij werd mede mogelijk gemaakt door de winsten die één van de daders, Chérif Kouachi, had gemaakt met namaakhandel. Hij werd jaren eerder al opgepakt met neppe Nike-schoenen uit China, maar kreeg destijds slechts een boete.
Van handelaar tot klant
Achter die illegale markt zit een goed georganiseerde keten van tussenpersonen en kleine werkplaatsen. Brohm legt uit hoe dat werkt: "De namaakhandelaren fungeren als tussenpersonen. Zij verzoeken kleine werkplaatsen om die producten te maken. Vervolgens zoeken ze consumenten via social media. Ze maken in besloten, online clubjes reclame voor hun producten. Social media is wat dat betreft een mooie manier om mensen om je vinger te winden."
Meer weten over de namaakindustrie en de gevolgen van deze handel voor de Nederlandse economie? Kijk vanavond naar Stand van Nederland: Generatie Next om 22.00 uur op NPO 2.