Worden we massaal misleid bij de drogist? 'Dermatologisch getest, dat gaat nergens over!'

Tandpasta voor hagelwitte tanden, crème tegen huidveroudering, shampoo voor voller haar: in de drogist vind je talloze producten waarop aantrekkelijke beloftes staan afgedrukt. Maar in hoeverre zijn die beloftes waar? Programmamaker Lauren Verster besloot dat te onderzoeken in 'Beauty-Bullshit?', haar nieuwe podcast.

Koop jij wel eens producten om er beter uit te zien? Je bent lang niet de enige: de cosmetica-industrie heeft in Nederland een omzet van zo'n 3,8 miljard euro per jaar.

Verster kan die belangstelling voor cosmetica goed begrijpen. "De meeste mensen willen niet moe, slap en oud zijn, dus dan denken we bij cosmetica al snel: waarom niet, misschien werkt het", stelt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1. 

Ze had zelf ook een volle badkamerkast met potjes en tubes, slikte collageen en nam zelfs laserbehandelingen, maar stuitte meermaals op teleurstellende resultaten. Ze deelde haar ervaringen op social media. “Daar kreeg ik veel reacties op. Ik werd een soort ‘anti-influencer.’”

Wat werkt niet?

Verster besloot daarom een podcast te maken waarin ze bij deskundigen langsgaat om meer over de cosmetica-industrie te leren. Wat bleek: zelfs de grootste trends die door bekende influencers worden aangeprezen, zijn vaak gestoeld op broodje aap-verhalen. Verster vertelt gekscherend: "Zo'n crème met hyaluronzuur? Die komt in principe niet eens door je eerste huidlaag heen. Die blijft mooi op het oppervlak van je gezicht zitten, samen met de microplastics uit het potje."

"En zie je in de winkel een verpakking waarop staat dat iets dermatologisch getest is? Dat gaat nergens over!", legt Verster uit. De Europese wetgeving verbiedt misleidende claims, maar termen zoals 'dermatologisch getest' vormen een maas in die wetgeving. "Het bedrijf kan het product dan wel testen, maar vaak komt er niet eens een dermatoloog aan te pas. Het maakt ook niet uit of de test succesvol was; als ze een heel teleurstellende uitslag krijgen, kunnen ze alsnog op de verpakking zetten dat het dermatologisch getest is."

"Hetzelfde geldt voor leuzen zoals 'klinisch getest', 'clean beauty', 'reef friendly', 'vermindert de zichtbaarheid van rimpels', noem het maar op", aldus Verster. Als een onderzoek aantoont dat een crème rimpels maar iéts minder zichtbaar maakt, al is het tijdelijk, dan is "vermindert de zichtbaarheid van rimpels" volgens de wet een toegestane claim. En "reef friendly"? Dat is geen beschermde titel, en er zijn geen instellingen die de cosmeticaproducten op "koraalrif-vriendelijkheid" controleren. Verster: "Je kunt gewoon absolute troep maken en die troep vervolgens met zulke claims erop in een chique potje verkopen."

Wat werkt wél?

Welke cosmeticamerken maken de beloften op hun potjes en tubes wél waar? Dat is Verster nog altijd aan het onderzoeken. Ze heeft zich inmiddels onder andere verdiept in de anti-aging-producten die een wezenlijk verschil maken. "Vitamine A-afgeleiden zoals retinol zijn enigszins effectief, maar doen uiteindelijk echt héél weinig. Een heel sterke Vitamine A-afgeleide die dus wél een verschil maakt, is tretinoïnecrème. Dat is de straaljagerversie van retinol, zeg maar, en die kun je via een dermatoloog krijgen. Daar moet ik wel bij zeggen: met die crème op mag je niet onbeschermd in de zon, dus je kunt het beter in de winter gebruiken, en je moet het niet gebruiken als je zwanger bent."

En wat als je alleen maar "100% natuurlijke" producten koopt, om zeker te weten dat je een werkend product hebt? Dat is ook geen juiste gedachte, aldus Verster. "Ik zag laatst nog een potje '100% natuurlijke zonnebrand' bij de drogist. Maar hoe kan iets wat natuurlijk is, smeerbaar en houdbaar in zo'n potje terechtkomen? Dat krijg je niet voor elkaar met beetje Aloë Vera of citroensap. Als je daarin duikt, zie je dat er wel natuurlijke spullen inzitten, maar dat die zwaar worden bewerkt. Hoe natuurlijk is het dan nog? Maar goed, iets hoeft ook helemaal niet natuurlijk te zijn om goed te werken. Sterker nog: je hebt ook irriterende ingrediënten in de natuur."