Brekelmans (Defensie) noemt bestand tussen Israël en Iran positief en kondigt steunpakket voor Oekraïne aan: '175 miljoen euro in totaal'

De aankondiging van een staakt-het-vuren tussen Iran en Israël is "een positieve stap", zegt demissionair minister van Defensie Ruben Brekelmans (VVD) in Goedemorgen Nederland, vanaf de NAVO-top in Den Haag. "De cyclus van escalatie wordt hiermee voorlopig doorbroken."

Brekelmans roept beide landen op om aan tafel te gaan voor duurzame vrede. "Laten we druk uitoefenen op met name Iran om ervoor te zorgen dat ze serieus bereid zijn tot overleg."

Volgens de Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft Israël zijn doelen bereikt "en zelfs meer dan dat", zo stelt hij in een reeks berichten op X. Iran vormde volgens hem een dubbele dreiging: enerzijds met zijn raketten, anderzijds met het nucleaire programma. Beide dreigingen zouden nu zijn geneutraliseerd. Netanyahu waarschuwt echter dat Israël de strijd zal hervatten bij elke schending van het staakt-het-vuren.

De precieze schade van de Israëlische en Amerikaanse aanvallen is nog onbekend, maar meerdere nucleaire installaties zouden zijn getroffen. Ook zijn militairen en nucleaire wetenschappers omgekomen. Iran reageerde met een aanval op een Amerikaanse legerbasis in Qatar.

Nieuwe NAVO-norm van 5 procent

Tijdens de NAVO-top staat vooral een verhoging van het defensiebudget centraal. De Amerikaanse president Donald Trump roept lidstaten op om hun defensie-uitgaven te verhogen naar vijf procent van het bruto binnenlands product. "Ik verwacht dat daar morgen een duidelijke afspraak over wordt gemaakt door de 32 NAVO-landen", zegt Brekelmans.

Toch ervaren met name zwakkere lidstaten de nieuwe norm als te ambitieus. Spanje ging met moeite akkoord. "De vervolgvraag is natuurlijk: hoe gaan landen dit financieren en uitvoeren? Verschillende landen geven aan daar moeite mee te hebben", erkent de minister.

Wel benadrukt hij dat Nederland niet zal opdraaien voor de tekorten van Zuid-Europese landen. "Iedereen gaat dezelfde verplichting aan en daar zullen we elkaar aan houden. Ook in Nederland zullen lastige politieke keuzes moeten worden gemaakt, want het gaat om aanzienlijke bedragen."

Extra steun voor Oekraïne

Nederland trekt bovendien extra geld uit voor Oekraïne, zo kondigt Brekelmans aan. "Vandaag maken we een nieuw steunpakket bekend van in totaal 175 miljoen euro. Het omvat onder meer radarsystemen om drones te detecteren, onbemande voertuigen voor gewondentransport en een additioneel droneproject ter waarde van 80 miljoen euro."

Dit komt bovenop reeds gesloten contracten met de Oekraïense defensie-industrie, ter waarde van 500 miljoen euro. Daarmee kunnen circa 600.000 drones worden geproduceerd. "Aan het front maakt dit letterlijk het verschil tussen leven en dood", aldus Brekelmans.

"Eerder dit jaar was ik in Oekraïne. Generaals en commandanten vroegen ons dringend om in drones te investeren", zegt hij over het belang van drones. "De Oekraïense minister van Defensie vroeg of wij bereid waren om een deel van de 500 miljoen euro te financieren. Wij hebben toen toegezegd dat Nederland het volledige bedrag voor zijn rekening neemt."

Prominente rol voor Zelenski

Oekraïens president Volodimir Zelenski speelt een prominente rol tijdens de top. Dat is volgens Brekelmans niet in strijd met de wensen van Donald Trump, die eerder pleitte voor een bijeenkomst zonder Zelenski. "Dit is in goed overleg met alle lidstaten besloten. Alle neuzen staan dezelfde kant op."

Brekelmans wil dat de NAVO-top in Den Haag "een top wordt waar we doen wat nodig is voor onze veiligheid, ook in de toekomst. Maar het moet ook een top van eenheid zijn. We moeten duidelijk maken aan Rusland en andere tegenstanders: het heeft geen zin om ons te bedreigen. Wij doen wat nodig is om onze vrijheid en veiligheid te beschermen".