Tijdelijk monument voor Srebrenicaslachtoffers onthuld: '8.372 steentjes van erkenning, educatie en herinnering'

Over precies een maand is het dertig jaar na één van de meest ingrijpende gebeurtenissen in de recente Nederlandse geschiedenis. De val van Srebrenica tijdens de Bosnische oorlog leidde tot de ergste genocide sinds de Tweede Wereldoorlog. Om de duizenden slachtoffers te herdenken, wordt op 11 juli een plaatsmarkering onthuld in Den Haag. Het wordt als eerste stap naar een definitief Nationaal Monument gezien.

In het Haagse stadhuis wordt woensdag al stilgestaan bij de moord op ruim 8.000 moslims, waarbij Nederlandse blauwhelmen niet konden ingrijpen. De Nederlandse VN-vredesmacht Dutchbat kreeg in 1995 de taak om Srebrenica te beschermen, maar werd licht bewapend naar Bosnië gestuurd.

Als het in de zomer van dat jaar misgaat en het Bosnisch/Servische leger de enclave Srebrenica aanvalt, moet het bataljon de NAVO om luchtsteun vragen. Die komt vrijwel niet. Het gebied wordt ingenomen en commandant Thom Karremans staat machteloos. Bosnische moslimmannen worden gescheiden van hun vrouwen en kinderen. Meer dan 8.000 mannen worden vervolgens vermoord.

Definitief herdenkingsmonument?

Samir Hajdarevic, voorzitter van de stichting Nationaal Monument Srebrenica Genocide ’95, pleit al langer voor een nationaal herdenkingsmonument en een kenniscentrum. "Een plek van erkenning, educatie en herinnering op een historische locatie in Den Haag", zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Nabestaanden en andere betrokkenen willen ook al vijf jaar een monument in onze politieke hoofdstad ter nagedachtenis aan de gebeurtenissen. Zowel de gemeente Den Haag als de rijksoverheid staan positief tegenover zo'n monument, maar een definitief plan is nog niet gemaakt.

Plaatsmarkering

Op het Churchillplein tussen het World Forum en het voormalige Joegoslaviëtribunaal wordt op 11 juli, exact dertig jaar na de genocide, dus wel een plaatsmarkering onthuld als eerste stap. "De plaatsmarkering bestaat uit 8.372 met de hand gebroken steentjes", zegt Hajdarevic.

De steentjes worden afgebroken uit natuursteen. "En die gaan we met zorg en liefde breken, een symbolische daad van herinnering en betrokkenheid. Elk steentje is uniek en heeft zijn eigen verhaal, net zoals elk slachtoffer." Na het breken van de natuursteen wordt geteld totdat er exact 8.372 steentjes zijn. "Die worden op een elf meter lange tafel gepresenteerd. Herdenken doen we samen; daar staan we vandaag ook bij stil in Den Haag."

Hajdarevic hoopt dat deze stap tot een permanent gedenkmonument en kenniscentrum leidt, maar er is momenteel nog een impasse over de locatie.