Wat als je typisch Brabantse dorp verandert in 'ASML-city'? 'We hebben wél een zwembad'

Wat als jouw ooit zo gemoedelijke dorp wordt overspoeld door arbeidsmigranten? In Veldhoven kunnen ze erover meepraten. De gemeente is de thuishaven van hightechbedrijf ASML, waar zo'n 20.000 mensen van 122 verschillende nationaliteiten werken, terwijl het inwonersaantal van Veldhoven rond de 47.000 hangt. Journalist Sam Hagens onderzoekt de voor- en nadelen in de nieuwe podcast van Stand van Nederland: Aangehaakt.

''Wonen we in Engeland? In de supermarkt hoor ik alleen maar Engels. Dat wordt moeilijk scrabbelen'' of ''Mijn buren komen uit India. Er is geen enkel contact". De vrees dat Veldhoven langzaam verandert in 'ASML-stad' is onder de Nederlandse inwoners zeker aanwezig. ''Maar'', zegt iemand eerlijk, ''misschien zouden we in Spanje ook wel het Nederlandse opzoeken.''

Luister nu naar de podcast van Stand van Nederland: Aangehaakt:

De uitspraken van de Brabanders zijn niet zo gek. Veldhoven telt zo'n 11.500 inwoners van niet-Nederlandse afkomst. De arbeidsmigranten - veelal uit India - die bij ASML werken, zijn bijna allemaal hoogopgeleid. Het bedrijf noemt hen 'internationals'.

De toestroom van expats met een goed salaris heeft gevolgen voor de woningmarkt, weet socioloog Roel Jennissen. ''De huizenprijzen stijgen hard, waardoor het voor lokale starters extra moeilijk wordt op de woningmarkt.''

Kermis en carnaval

Met zoveel buitenlandse werknemers zou je denken dat Veldhoven oogt als een typische expatplaats vol hippe kroegen en dure Aziatische speciaalzaken. Niets is minder waar, ziet electoraal geograaf Josse de Voogd. Hij vertelt dat de gemeente bestaat uit verschillende oude typisch Brabants dorpskernen, die inmiddels allemaal aan elkaar vastgegroeid zijn.

''De dorpskernen hebben allemaal nog hun eigen verenigingen, kermissen en carnaval. Soms voelt de gemeente echter onsamenhangend, zonder centrale kern, met veel forenzen en tijdelijke bewoners. Dat maakt het moeilijk om duurzame gemeenschappen op te bouwen of vrijwilligers te vinden voor een lokale club'', vertelt De Voogd.

Theater en een zwembad

Voelen de oorspronkelijke bewoners van Veldhoven zich inmiddels niet ietwat verloren in deze ineengesmolten plaats vol arbeidsmigranten? Ad in het lokale buurthuis ziet zowel de negatieve als de positieve kant. ''Natuurlijk wordt het dorpsgevoel wat minder, maar tegelijkertijd genieten mensen hier ook van de welvaart. Er is veel werkgelegenheid.''

Hij vervolgt: ''We krijgen natuurlijk veel jonge mensen, die vinden het fijn om uit te kunnen gaan. De faciliteiten in de gemeente worden groter. We hebben hier bijvoorbeeld een zwembad en een theater. Dat kun je in een klein dorpje niet overeind houden.''

Ad besluit: ''Je moet de tradities proberen te koesteren. Dan blijft het dorpse karakter over, maar het evolueert wel.'' Een andere bezoeker voegt toe dat er steeds meer internationals naar het buurthuis komen. ''Ze houden van schaken.''

Gezamenlijke tuin

Socioloog Jennissen denkt dat oorspronkelijke bewoners en (tijdelijke) arbeidsmigranten best de verbinding kunnen opzoeken. Hij raadt hen aan een gezamenlijke verantwoordelijkheid te zoeken, zoals het onderhouden van een tuintje in de buurt. ''Zodat je elkaar tegenkomt. Je bent niet gelijk goede vrienden, maar je kent elkaar wel. Je kunt elkaar makkelijk aanspreken als er iets is. Men voelt zich daardoor veiliger.''