'Burgers hebben een korter lontje': hulpverleners slaan alarm over toenemend geweld

"Burgers hebben een veel korter lontje." Het zijn de rake woorden van Diemer Kransen, regionaal commandant van de brandweer in Gelderland, die de vinger op de zere plek legt. Tijdens het Blue Light United Event in het Apeldoornse Orderbos draait het voor hulpverleners uit het hele land om sport, verbinding en weerbaarheid. Maar achter het sportieve karakter van het evenement schuilt een bittere noodzaak: de forse toename van agressie en geweld tegen mensen in uniform.

Afgelopen jaar werden meer dan 12.500 gevallen van agressie tegen politieagenten geregistreerd. Maar het probleem beperkt zich allang niet meer tot de politie. Ook brandweer, ambulancepersoneel en andere hulpdiensten krijgen in toenemende mate te maken met verbaal en fysiek geweld.

Samen sterk in sport en solidariteit

Vandaag en morgen verzamelen zich zo’n 1200 hulpverleners van politie, brandweer, marechaussee, ambulance, douane, DJI (Dienst Justitiële Inrichtingen) en handhaving in Apeldoorn voor het Blue Light United Event. In veertien sportdisciplines, waaronder padel, boksen en een obstaclerun, meten ze hun krachten, versterken ze hun teamgevoel en delen ze ervaringen uit een steeds uitdagendere beroepspraktijk.

In Goedemorgen Nederland op NPO 1 benadrukt Kransen het doel van het evenement: "Dat mensen in uniform, die voor veiligheid staan, elkaar leren kennen. Dat ze een gezonde levensstijl hebben en met elkaar sporten. En dat we aandacht hebben voor mensen in uniform die dagelijks dit werk doen voor de veiligheid van onze burgers."

Toenemende agressie in de praktijk

Volgens Kransen wordt het werk in kritische situaties steeds lastiger door de veranderende houding van burgers: "We zien gewoon dat burgers een veel korter lontje hebben. Onze burgers worden steeds kritischer en feller op de manier waarop onze mensen proberen de veiligheid te garanderen. We hebben steeds meer last van agressie." De brandweer probeert personeel hier zo goed mogelijk op voor te bereiden, maar de maatschappelijke trend is zorgwekkend.

Politieagente Caroline Mijnders ziet in haar werk een duidelijke toename van meldingen over mensen met onbegrepen gedrag, voorheen bekend als verward gedrag. De omgang met zulke situaties is niet eenvoudig: "Het is lastig, je weet niet hoe iemand gaat reageren." Hoewel ze geen echte angst ervaart, merkt ze wel dat haar lichaam reageert op de spanning. "Mijn adrenaline gaat wel omhoog, echte angst heb ik zelf nog niet meegemaakt gelukkig." De incidenten kunnen heftig zijn: "Iemand die echt helemaal buiten zichzelf is, die kan gaan slaan, schoppen, schreeuwen. Voor omstanders is dat vaak ook heel beangstigend."

Respect begint bij de jeugd

"Het begint thuis", zegt Kim Putters, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER). "Het leren omgaan met gezag is iets dat we nodig hebben. Ik vind het goed dat hulpverleners samenkomen en van elkaar kunnen leren, maar het feit dat dit nodig is in onze samenleving, dat zegt wel iets."

Ook studiogast Sander de Kramer windt er geen doekjes om: "Ongelofelijk. We moeten bij de jeugd beginnen. Hoe er met leraren wordt omgegaan... Die worden in hun gezicht gespuugd, geslagen, bedreigd. Begin bij de jeugd om respect te hebben voor ouderen en gezag."