Wat gebeurt er als een NAVO-land wordt aangevallen? 'De Russen nemen steeds meer risico'

We moeten ernstig rekening houden met een mogelijke oorlogssituatie, vertelt het kabinet ons keer op keer, maar wat als de bom daadwerkelijk valt in een NAVO-land? Minister van Defensie Ruben Brekelmans geeft uitleg.

Als één van de 32 NAVO-bondgenoten wordt aangevallen, kan Artikel 5 in werking worden gesteld, vertelt Brekelmans in Goedemorgen Nederland op NPO 1. ''Simpel gezegd: een aanval op één, is een aanval op ons allen. Een aangevallen NAVO-land kan Artikel 5 inroepen. Dan moeten we met z'n allen klaarstaan om dat ene land te verdedigen.''

9/11

Sinds de oprichting van de NAVO is Artikel 5 slechts één keer van kracht geweest. ''Na de aanslagen van 11 september 2001 in New York en Washington. Toen Amerika werd aangevallen, hebben we als NAVO-landen gezegd: wij gaan naar Afghanistan om die terroristen uit te schakelen.''

Cyberaanval

Rusland en China voeren aan de lopende band cyberaanvallen uit. Kan een land in zo'n geval ook Artikel 5 inroepen? Brekelmans: ''De regel is bedacht in een tijd dat er traditioneel militair werd gevochten en is dus gericht op de fysieke aanval van de één op een ander. Wat Rusland en China heel slim doen: ze voeren allerlei cyberactiviteiten uit die net niet onder de grens van Artikel 5 vallen. Als ze het een keer op grote schaal doen, kan een land wel zeggen: dit gaat over een grens, dus we roepen Artikel 5 in.''

Polen

Het was even spannend toen Polen (een NAVO-land) in november 2022 werd aangevallen door twee raketten. Twee mensen kwamen om het leven. Uiteindelijk bleek het om Oekraïense afweerrakketten te gaan en liep de boel met een sisser af. ''Het laat zien dat de oorlog in Oekraïne risico's met zich meebrengt voor de landen om Oekraïne heen. We hebben ook al Russische drones in NAVO-luchtruim. We zien dat Rusland bereid is om steeds meer risico's te nemen. ''

Brekelmans vervolgt. ''Ook als het gaat om sabotage van de infrastructuur op zee. Dat zou zomaar tot een grote milieuramp kunnen leiden. Of je land zit een tijd zonder elektriciteit. Dan denk je nog niet automatisch aan Artikel 5, maar het risico van escalatie is wel degelijk aanwezig.''