Dit is waarom het vertrouwen in het leger stijgt: 'Vroeger had je de sergeant met de snor'
Bijna zeven op de tien Nederlanders heeft vertrouwen in het leger, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. "Bijzonder", reageert generaal buiten dienst Mart de Kruif in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Mensen voelen dreiging en kijken anders naar de krijgsmacht."
In 2024 had 68 procent van de bevolking van 15 jaar of ouder vertrouwen in het leger, terwijl dat in 2012 nog 59 procent was. Het vertrouwen in het leger bereikte een hoogtepunt in 2020 en 2021, maar daalde na de Russische inval in Oekraïne in 2022. Daarna trok het weer aan, maar ouderen vestigen minder hoop op onze krijgsmacht. 65-plussers hebben met 61 procent het minste vertrouwen.
'Oorlogszuchtige oorlogshitsers!'
Volgens De Kruif komt dat door ervaringen uit het verleden. "Toen ik begon op de KMA in Breda in 1977, mochten we niet in uniform naar huis. Iedereen kwam op ons af en riep 'moordenaars' of 'oorlogszuchtige oorlogshitsers!'. Dat is nu wel anders, maar dat komt ook door de wereld om ons heen."
"De verhalen van oude mensen, ooms en opa's die in dienst zaten met die grote verhalen, dat is ook een beetje weg", ziet hij. "De krijgsmacht is zo veranderd, van de dienstplichttijd naar een beroepsleger. Jongeren kijken daar anders naar dan oudere mensen, daarom hebben ze meer vertrouwen."
“Toen ik begon op de KMA in Breda, in 1977, mochten we niet in uniform naar huis. Iedereen kwam op ons af en riep 'moordenaars' of 'oorlogszuchtige oorlogshitsers!'.”
Het zit hem in de professionaliteit en leidinggeven, aldus De Kruif. "Vroeger had je de sergeant met de snor die liep te schreeuwen. Dat werkt tegenwoordig niet meer. Als je een jonge luitenant bent, dan moet je heel anders omgaan met je mensen en alles eruit halen. Het gaat niet om jou, je hebt veertig vakmensen onder je. Terwijl ik in die tijd veertig dienstplichtigen alles moest leren en zeggen wat ze moesten doen. Een wereld van verschil."
Srebrenica als kantelpunt
De generaal buiten dienst noemt Srebrenica als dieptepunt van de Nederlandse krijgsmacht. "Als je kijkt wat we daarvan hebben geleerd, hoe om te gaan met missies, mensen en de behandeling van het thuisfront en terugkomers met posttraumatische stress, dat is zó veranderd."
Mensen die terugkwamen uit Nederlands-Indië, kwamen aan op de kade zonder muziek en moesten hun eigen treinkaartje betalen naar huis. "Ze kregen zelfs een rekening van de uitrusting die was versleten", licht De Kruif het verschil met vroeger toe. "Nu kom je in een heel zorgsysteem. Je kunt 24 uur per dag bellen als er wat is en je wordt geholpen."
Forse uitbreiding
Momenteel houdt Defensie de grootste campagne ooit: van 70.000 mensen in dienst moeten dat 200.000 worden. "Dat gaat tot nog meer steun voor de krijgsmacht leiden, omdat wanneer je 200.000 militairen, reservisten en burgerpersoneel hebt, zij allemaal het beeld naar buiten brengen hoe de krijgsmacht werkt. Tot nu toe zat het beroepsleger achter het hek, dat gaat nu veranderen."
“De krijgsmacht is zo veranderd, van de dienstplichttijd naar een beroepsleger. Jongeren kijken daar anders naar dan oudere mensen.”
Ook het vertrouwen in andere instituties is toegenomen. Zo steeg het vertrouwen in rechters van 69 procent in 2012 naar 78 procent in 2024. Het geloof in de politie steeg van 68 procent in 2012 naar 79 procent vorig jaar.
Ook het geloof in de pers, ambtenaren, banken en de Europese Unie nam toe ten opzichte van 2012. Zo had in 2024 volgens het CBS de helft van de bevolking vertrouwen in de EU. In 2012 was dat nog 39 procent.
Het vertrouwen in de Tweede Kamer steeg sinds 2012 ook, maar nam af na de coronacrisis. In het eerste coronajaar zei nog 53 procent van de mensen geloof te hebben in de Tweede Kamer. Dat daalde naar 30 procent in 2022 en dat is lager dan in 2012. Daarna daalde het percentage niet verder, aldus het CBS. Ook het vertrouwen in grote bedrijven nam af ten opzichte van 2012.