Unieke beelden Johan Cruijff voor het eerst vertoond: 'Daar krijg je kippenvel van'

Het is maandag negen jaar geleden dat Johan Cruijff overleed. Andere Tijden Sport zendt een speciale aflevering uit over de grootste voetballer van Nederlandse bodem ooit met nog niet eerder vertoonde beelden.

Auke Kok werkte jarenlang aan een biografie over Cruijff die in 2019 verscheen. "Wat ik begreep is dat er al heel lang beelden op de plank lagen bij Beeld en Geluid, dus daar is iemand niet helemaal wakker geweest", vertelt de schrijver in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Iemand vond een brief van die filmer die er al tien, twaalf jaar lag. Toen hebben ze ontdekt dat het toch wel heel mooi materiaal was."

Een tipje van de sluier: "Ik kreeg een mailtje dat er filmbeelden schenen te zijn van zijn eerste wedstrijd. Dat bleek toen toch niet waar te zijn. Toen ik hier van hoorde, dacht ik: misschien zijn er nu eindelijk bewegende beelden van zijn debuut, van die magere kleine Johan. Dat zit er niet in, helaas. Wat er wel inzit: een half jaar daarvoor spelen ze om het kampioenschap van de junioren. In kleur zie je hem zijn eerste dribbels maken. Daar krijg je werkelijk kippenvel van."

Getrouwd met massamedia

Zoals het eraan toeging in de tijd van Cruijff, is nu ondenkbaar, weet Kok. "Cruijff ontving cameraploegen en journalisten vaak gewoon thuis. Alles is geformaliseerd en geprotocolleerd. In die tijd was alles veel informeler. Verslaggevers kwamen gelijk na afloop in de kleedkamer. Daar is Cruijff ook een exponent van. Hij is tegelijkertijd ook een exponent van getrouwd zijn met de massamedia. Ik dacht weleens toen ik het boek schreef: zijn huwelijk met de massamedia was misschien nog wel beter dan met Danny (echtgenote, red.), en dat was al goed."

De wonderschone treffer van Cruijff tijdens FC Den Haag - Ajax (1-2) op 2 januari 1972 noemt Kok als een heel belangrijk moment voor de gewezen wereldster. "Hij was voor die wedstrijd gehuldigd als Europees Voetballer van het Jaar. Het ging slecht in die wedstrijd in de eerste helft. Hij zat in de kleedkamer met koppijn, want hij had vaak last van migraine. Hij kon halve wedstrijden vaak niet koppen. Hij dacht: ik ben net gehuldigd, dus ik moet iets laten zien. Ineens komt die bal en ziet hij dat die keeper iets te ver voor zijn doel staat. De wind heeft hij schuin tegen, hij raakt de bal, pats, onderkant lat, wereldgoal. Echt een weergaloos moment."

Sierlijk

Wat opvalt aan de foto's van Cruijff, is dat hij bijna altijd sierlijk staat afgebeeld. "Hij was in heel veel dingen heel goed, maar het enige waar hij nooit op heeft hoeven oefenen, was zijn inzicht. Hij anticipeerde als geen ander. Zijn ruimtelijk inzicht was fenomenaal. Hij voelde dingen al veel sneller aankomen dan anderen. Hij was bijna nooit verrast. Hij oefende ook zo hard op zijn linkerbeen, bijna zo goed als zijn rechterbeen. Hij kon de binnen- en buitenkant gebruiken. Dus je ziet hem ook altijd heel rustig kijken."

Cruijff overleed op 24 maart 2016 in Barcelona. Als voetballer maakte hij furore bij Ajax, FC Barcelona, Los Angeles Aztecs, Washington Diplomats, Levante en Feyenoord. In 2018 werd het stadion van Ajax omgedoopt tot Johan Cruijff Arena.