Advies aan kinderen: 'Als je vanaf je twaalfde belegt, ben je voor je pensioen miljonair'

Femke Hogema is voorzitter van de Stichting Financially Fit Kids en ziet dat veel kinderen niet doorhebben dat ze niet verstandig omgaan met hun geld. "Ze geven het geld vaker uit dan dat het er eigenlijk is", zegt Hogema in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Ze hebben het niet in de gaten."

In haar boek De Reis naar Rijkdom adviseert Hogema kinderen al vroeg te beginnen met het beleggen van hun zakgeld. "Maak potjes, zodat je geen geld uitgeeft dat je niet hebt. Zet altijd tien procent van je inkomen opzij en beleg dat op een veilige manier. Als je dat vanaf je twaalfde doet, dan ben je voor je pensioen miljonair. Stop je het in een oude sok, dan heb je twee ton. Het gaat over langzaam rijk worden en niet snel rijk worden."

Geen geldpijn meer

Een groot deel van het probleem zou schuilen in het gegeven dat fysiek geld niet meer aan de orde is. "Ze voelen geen geldpijn meer", zegt Hogema. "Op het moment dat je met je telefoon of zelfs met je horloge kunt betalen, dan voel je de pijn van het uitgeven niet meer, dus gaat het superhard."

"Ik vind het vooral bizar om te zien dat het eigenlijk een soort aangeboren is wat voor geldtype je bent", reageert Angela de Jong, die naast Hogema op de bank zit. "Ik heb drie kinderen. Bij de jongste is het nog wat moeilijker om te zien, maar de oudste twee verschillen echt als dag en nacht. De oudste spaart, geeft weinig uit en heeft weinig wensen. De middelste is degene die iedere euro vier keer uitgeeft."

Karakterologisch

Hogema denkt net als De Jong dat het voor een deel karakterologisch bepaald is. "Ik zie het ook bij mijn eigen kinderen. De ene spaart heel goed en de ander geeft heel goed uit. Juist daarom denk ik dat het zo belangrijk is dat we kinderen echt gewoon basisvaardigheden leren. Denk bijvoorbeeld alleen al aan het weten hoeveel geld er elke week binnenkomt en waar dat aan uit te geven valt. Als je daar van tevoren over nadenkt en je krijgt daar hulp bij van ouders of van school, dan kun je heel veel problemen voorkomen."

"Het heeft ook met de omgeving te maken", vult econoom Ron Keller aan. "Als je in een groepje zit waar uitgeven en een duur horloge de norm zijn, dan wil je dat ook hebben. Dus er is ook sociale druk. Dat is de drempel om te gaan uitgeven. Dan ga je meedoen met de groep."

Achteraf betalen

Achteraf betalen is ook een trend die steeds meer zichtbaar is onder jongeren. "Ik denk dat we daar veel meer aandacht voor moeten hebben", stelt Hogema. "Jongeren onder de achttien jaar kunnen al in de schulden komen omdat ze de verkeerde datum kunnen opgeven. Als je dan al honderden tot duizenden euro's schulden hebt, wat voor toekomst heb je dan voor jezelf gecreëerd? Een op de vijf jongeren heeft al schulden. Dat is veel."

We weten eigenlijk niet wat het risico van schulden is, ziet Hogema. "Zo hoorde ik een meisje in een interview die zei: ik ben heel blij met Klarna (koop nu, betaal later-dienstverlener, red.) want daardoor kan ik meer kopen. Die verkeerde gedachte, daar schrik ik van. Ik hoop dat er thuis aan tafel heel veel over gepraat wordt. Dit wordt natuurlijk alleen maar erger. Kinderen willen erbij horen. Die zien voorbeelden op sociale media en denken: kennelijk kan ik heel snel heel rijk worden. Ik denk dat we daar veel meer aandacht voor moeten hebben dan dat er nu is."