Minister Van Hijum over personeelstekorten: 'We moeten inzien dat we meer met minder mensen moeten doen'

Het kabinet houdt vanavond een speciale top om met verschillende maatschappelijke partijen te praten over de arbeidsmarktkrapte. Is er iets te doen aan de nijpende personeelstekorten in onder andere de zorg, het onderwijs en de technische sector? Eddy van Hijum, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, reageert in Goedemorgen Nederland op NPO 1: "Het eerlijke antwoord is: er is geen eenvoudige oplossing."

"Het is namelijk zo dat er eigenlijk personeelsproblemen zijn in alle sectoren", vertelt van Hijum. Volgens TNO ervaart of verwacht landelijk ruim 50 procent van alle werkgevers een personeelstekort. Voor elke honderd werkzoekenden in Nederland, zijn er 108 vacatures.

De arbeidsmarkt moet de komende jaren daarom vooral anders worden ingericht, denkt de minister. "Ik geloof dat er een weg vooruit is, maar we moeten in gaan zien dat we met minder mensen meer werk moeten gaan doen. Arbeid wordt schaarser en duurder, dus we moeten heel slim gaan nadenken over wáár we mensen inzetten."

Technologie en scholing

Van Hijum wil zich daarom richten op innovaties die bijdragen aan arbeidsbesparing. "Dat lijken abstracte begrippen, maar ze zijn per sector heel concreet te maken. Je kunt overal apart kijken hoe je technologie inzet om met minder mensen hetzelfde werk - of zelfs méér werk - kunt verrichten."

Om innovatieve technologieën te ontwikkelen, moet het kabinet volgens van Hijum ervoor zorgen dat er meer private projecten op gebied van Research en Development komen. "Dat is sterk afhankelijk van het ondernemersklimaat. Minister Dick Beljaarts van Economische Zaken is vandaag ook aanwezig bij de top, en ik zie genoeg reden om samen te kijken hoe we dat klimaat op peil gaan houden. Als bedrijven niet investeren in R&D, in innovatie, dan krijgen we echt een probleem."

Bovendien kunnen werkgevers zelf extra inzet tonen om nieuwe medewerkers te werven, denkt Van Hijum. "We hebben heel veel mensen die momenteel niet werken omdat hun competenties niet aansluiten op de vacatures. Die moeten we gaan opleiden en soms herscholen."

Werken moet lonen

Jill Bleiksloot, WNL-presentatrice en moeder, reageert kritisch op de plannen. "Werken moet ook gewoon meer gaan lonen. Als ik kijk wat wij elke maand neerleggen voor de kinderopvang... Ja, dan denk ik: ik snap heel goed dat mensen niet meer fulltime willen werken, omdat dat gewoon niets oplevert." Ouders die meer willen werken kunnen momenteel wel kinderopvangtoeslag krijgen, maar de hoogte van die toeslag wordt onder andere bepaald door het inkomen van de ouders. Met andere woorden: als je meer werkt, krijg je minder toeslag en houd je netto hetzelfde - of minder - over dan als je niet werkt.

Van Hijum begrijpt goed dat dat beleid averechts werkt. "Voor kinderopvang, ook het bijna gratis maken van kinderopvang, heeft dit kabinet concrete plannen. Daar wordt ook de komende jaren stap voor stap aan gewerkt. En die toeslagensystematiek is ook één van de grote veroorzakers van het probleem dat meer werken vaak niet loont. Als je meer gaat verdienen, verlies je heel veel toeslagen; daar willen we echt van af. Wat daarvoor eigenlijk de meest eenvoudige oplossing is, is een simpeler belastingsysteem, waarin je gewoon weet wat je overhoudt van iedere verdiende euro."