Nederlanders roken en drinken minder, maar zijn vaker te dik

Overgewicht blijft het meest voorkomende leefstijlprobleem van Nederlanders. Terwijl het aantal rokers en overmatige drinkers gestaag afneemt, heeft al jaren ongeveer de helft van alle volwassenen overgewicht. Minister Eddy van Hijum maakt zich zorgen, zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Het percentage van de bevolking met ernstig overgewicht (obesitas) is de afgelopen tien jaar verder toegenomen, van 13 procent naar 16 procent, zo staat in de nieuwste Leefstijlmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het RIVM en andere instituten.

De monitor laat nog eens duidelijk zien dat opleidingsniveau en inkomen een grote invloed hebben op leefstijl. Mensen met een hbo- of wo-diploma roken bijvoorbeeld veel minder dan mensen die alleen basisonderwijs of vmbo hebben afgerond: 13 procent versus 21 procent. Onder die laatste groep komt ook overgewicht een stuk vaker voor: 65 procent weegt meer dan volgens de medische wetenschap gezond is. Bij overmatig alcoholgebruik zien de onderzoekers geen verband met opleidingsniveau of inkomen.

Gezond leven stimuleren

Minister Eddy van Hijum, van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, maakt zich zorgen. "Mensen worden eerder ziek, vallen op werk eerder uit en leven veel korter", zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "De sociaaleconomische verschillen zijn in dat opzicht heel groot en het lukt ons onvoldoende om dat te veranderen."

Volgens Van Hijum is het de vraag hoe dwingend een bepaalde leefstijl vanuit Den Haag opgelegd moet worden. "Je kan mensen informeren dat het goed is om meer te bewegen en gezond te eten, maar ga je dat ook vertalen in belastingen?" Al jaren gaat het over het verlagen of zelfs afschaffen van btw op groente en fruit. "Sympathiek idee, maar ik kan hier geen miljarden uitdelen helaas", besluit Van Hijum.

Minder rokers en zware drinkers

Een blik op de Leefstijlmonitor leert dat vorig jaar nog 18 procent van de volwassenen rookte. Dat was een jaar eerder nog 19 procent. In 2014 rookte nog ruim een kwart van de volwassen bevolking.

Overmatig alcoholgebruik is volgens de monitor ook duidelijk afgenomen. Vorig jaar dronk 5,5 procent van de Nederlanders nog meer dan de hiervoor vastgestelde grens. Volgens de definitie van het CBS geldt meer dan 21 glazen per week voor mannen en meer dan 14 glazen per week voor vrouwen als "overmatig". Tien jaar eerder gold dit nog voor bijna 10 procent van de bevolking.

Nationaal Preventieakkoord

Voor overmatig drinken komt het doel uit het Nationaal Preventieakkoord al in beeld: in 2040 zou dit onder de 5 procent moeten liggen, zo hebben de overheid en maatschappelijke organisaties zich ten doel gesteld. In hetzelfde jaar zou ook nog maar 5 procent mogen roken. Volgens het akkoord moet het aantal mensen met overgewicht tegen die tijd zijn verminderd tot maximaal 38 procent van de volwassenen. Op dit terrein gaat het dus nog niet de goede kant op.