Iers volksfeest Saint Patrick's Day barst weer los: 'Het is écht groot'

Op veel plekken in de wereld wordt maandag feest gevierd en zullen Ierse pubs uit hun voegen barsen. Het is immers 17 maart, de dag waarop Saint Patrick's Day wordt gevierd. Journalist en presentator Tom Egbers, die een serie over Ierland maakte, vertelt in Goedemorgen Nederland op NPO 1 uitgebreid over het van oorsprong Ierse volksfeest.

"Saint Patrick's Day is groot. Heel groot," begint Egbers. "Niet alleen in Ierland, maar ook daarbuiten. Saint Patrick is de beschermheilige van Ierland. Volgens de overlevering bracht hij in de vijfde eeuw als Brit het christendom naar Ierland. Hij leerde de mensen daar over de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, waarbij hij een klaverblaadje gebruikte om die drie-eenheid uit te leggen."

Tegenwoordig is Saint Patrick's Day onlosmakelijk verbonden met de kleur groen, maar oorspronkelijk was blauw de traditionele kleur van het feest. "Toen Ierland ruim honderd jaar geleden onafhankelijk werd, wilden ze af van het blauw dat met de Engelse monarchie werd geassocieerd," legt Egbers uit. "Ierland staat bekend als The Emerald Isle, het smaragdgroene eiland, en groen werd daarom de nationale kleur. Ook de legende van Saint Patrick en het klaverblad speelde daarin een belangrijke rol."

Miljoen toeschouwers in New York

Saint Patrick's Day wordt ook buiten Ierland massaal gevierd, vooral in de Verenigde Staten. "Dat is niet zo vreemd, aangezien zo'n 10 procent van de Amerikanen van Ierse afkomst is," zegt Egbers. "In zekere zin wonen er meer mensen van Ierse afkomst in New York dan in Dublin. De parade in New York, de eerste die ooit gehouden werd, dateert van meer dan tweehonderd jaar geleden en trekt jaarlijks zo'n 150.000 deelnemers. Langs de route staan nog eens een miljoen toeschouwers. Het is dus écht een enorm evenement."

Zelf heeft Egbers ook verre Ierse roots: zijn betovergrootvader, Thomas Duffy, was namelijk een Ier. Voor de NTR maakte Egbers de zesdelige serie Toms Ierland, waarin hij op zoek ging naar de identiteit en de cultuur van het land van zijn voorouders. "Mijn betovergrootvader emigreerde in de negentiende eeuw naar Engeland vanwege de hongersnood in Ierland, veroorzaakt door de erbarmelijke economische omstandigheden. Hij was niet de enige: destijds verliet bijna de helft van de Ierse bevolking het land."

En wat leerde Egbers op het eiland? "De moderne Ier voelt zich vooral Ier en Europeaan, terwijl Noord-Ieren onder Brits gezag vallen en zich eerder Brits voelen. Ieren zijn communicatief sterk en houden van verhalen vertellen, dat maakt het een prachtig feest waarin de Ierse identiteit centraal staat. Op een dag als vandaag vieren alle Ieren Saint Patrick's Day, althans de katholieken. Protestanten zullen dat minder snel doen."

"In Ierland is het tegenwoordig bijna carnavalesk. Er zijn optochten, veel muziek en natuurlijk vloeit de drank rijkelijk." Dat was eerst wel anders. "En dat had te maken met het vasten voor Pasen," licht Egbers toe. "Op Saint Patrick’s Day werd dat tijdelijk opgeheven en mocht men genieten van een maaltijd en een biertje, bijvoorbeeld een Guinness. Sommigen zeggen dat hier de reputatie van het Ierse drankgebruik is ontstaan."

En Egbers zelf, duikt hij maandagavond de kroeg in? "Ik ben een Nederlander, maar ik ken mijn familiegeschiedenis. Die is bijzonder, en daar sta ik vandaag bij stil. Dus ja, ik drink er vanavond wel één op," besluit hij lachend.