Vergroening industrie gaat langzaam: 'Overheid heeft de complexiteit van de klimaatafspraken onderschat'

Honderden industriebedrijven in Nederland moeten met behulp van overheidssteun vergroenen. Tot dusver is het maar één bedrijf gelukt om een deal te sluiten met de overheid. De boosdoener? Maatwerk, zegt Hans Grünfeld, voorman van de Vereniging voor Energie, Milieu en Water.

"De deals die bedrijven met de overheid sluiten, zijn bedoeld om extra CO2-reductie te bereiken. Daartegenover staat een bijdrage van de overheid", legt Grünfeld uit in WNL Haagse Lobby op NPO Radio 1. "Bedrijven willen echt verduurzamen en zien daar de noodzaak van in. Vaak hebben ze daar ook al plannen voor ontwikkeld, maar ze lopen tegen beperkingen aan. Denk hierbij aan een niet-passende infrastructuur en vergunningen die niet verleend worden. Vooral bij grote, complexe bedrijven speelt dit probleem, vandaar dat maatwerk gevraagd is."

Maatwerk onderschat

Maatwerk was vanuit de overheid een logische gedachte dus, maar het lukt de overheid tegelijkertijd maar niet om met deze grote bedrijven - die vaak ook de grootste uitstoters zijn - goede afspraken te maken. "Het zijn vaak complexe afspraken en de overheid loopt daarin tegen andere problemen aan waarin ministeries niet voortvarend zijn geweest om die op te lossen. Denk bijvoorbeeld aan de netcongestie. De overheid heeft maatwerk echt onderschat."

Luister hier het hele gesprek:

Ook andere ministeries, naast die van Economische Zaken en Klimaat, zijn zich in de tussentijd gaan bemoeien met de deals. Dat komt deels doordat de aard van de deals onder de verantwoordelijkheid valt van verschillende ministeries. "Dit alles heeft het proces weer vertraagd", zegt Grünfeld. En nog een belangrijke reden waarom het lang duurt: "Je hebt het hier over internationale bedrijven. Besluiten over verduurzaming worden buiten Nederland genomen." Kortom, één grote strop aan bureaucratie waarin niemand meer de bomen door het bos kan zien.

Nederland moet minder afhankelijk worden

De groene draai van de Nederlandse industrie is om twee hoofdredenen noodzakelijk: het tegengaan van klimaatverandering en het maakt Nederland onafhankelijker van andere landen. Met geopolitieke spanningen in de wereld die alleen maar toenemen, moet Nederland minder afhankelijk worden van buitenlandse toevoerders, is de gedachte. Door de Oekraïne-oorlog bijvoorbeeld, steeg de gasprijs naar ongekende hoogte. Het toevoerland, Rusland, gooide de prijzen omhoog en deels de gaskraan dicht. Dit wil het kabinet in de toekomst voorkomen.