Trump zet Zelenski mes op de keel: 'Maffiapraktijken! Het is verraad'

Donald Trump zet de Oekraïense president Volodimir Zelenski het mes op de keel door onmogelijke eisen te stellen aan een akkoord. "Dit zijn maffiapraktijken", zegt hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga. Volgens hem schuift de president van Amerika steeds meer op richting het kamp van Rusland. "Het is eigenlijk verraad."

Dinsdag worden de gesprekken tussen de Verenigde Staten en Oekraïne hervat in Saudi-Arabië, na de ruzie twee weken geleden van Trump en Zelenski in de Oval Office. Volgens Osinga wil Oekraïne laten zien dat het bereid is om een wapenstilstand te bespreken. 

Een paar dagen na de ruzie stuurde Zelenski Trump een brief, waarin hij zei dat hij toch bereid is om de mineralendeal met Amerika te sluiten. "De verzoenende toon is essentieel", zegt Osinga in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Zelenski is bereid om concessies te doen, om in ieder geval de militaire steun terug te krijgen."

Zo zegt de Oekraïense president dat hij bereid is om te stoppen met langeafstandsaanvallen op Rusland met drones. "Hij is erop gebrand om de band te herstellen, waarbij we niet de illusie moeten hebben dat er deze week daadwerkelijk een bestand komt", zegt Osinga. In Saoedi-Arabië praat Zelenski ook met kroonprins Mohammad bin Salman. 

Bin Salman treedt op als bemiddelaar. "Dit toont de goede wil van Zelenski", zegt Osinga. Maar al die goede bedoelingen zijn mogelijk aan dovemansoren gericht. "We hebben nog steeds niet gezien dat Trump pressie uitoefent op Rusland. Hij dwingt Zelenski eigenlijk om te capituleren. Dat is immoreel. Trump is de afgelopen week steeds meer naar het Kremlin opgeschoven. Het is eigenlijk verraad."

'Het zijn maffiapraktijken'

In ruil voor het voortzetten van de militaire steun wilde Trump de mineralendeal sluiten met Oekraïne, waarbij Amerika het recht zou krijgen om belangrijke grondstoffen te winnen in het land. Inmiddels eist Trump nog meer. "Hij zegt nu: ik wil best militaire steun geven, maar dan wil ik ook verkiezingen, Oekraïne moet niet rekenen op NAVO-lidmaatschap en moet het grondgebied wat Rusland heeft veroverd afstaan."

"Hij heeft afgelopen week gezegd dat zelfs als de mineralendeal er komt, hij niet weet of hij de militaire steun door zal laten gaan", zegt Osinga, die denkt dat Trump Zelenski wil laten aftreden. "Hij zet voortdurend het mes op de keel bij Zelenski. Het zijn maffiapraktijken."

Naar verwachting gaat Zelenski niet akkoord met de eisen van Trump. "Het zit behoorlijk klem", zegt Osinga over de onderhandelingen. "Ik verwacht niet meteen een doorbraak." Moskou denkt ondertussen van de situatie te kunnen profiteren. "Rusland heeft bij monde van buitenlandminister Sergej Lavrov gezegd dat het nu niet geïnteresseerd is in vrede. Zeker niet als het gaat over de huidige bestandslijn en al helemaal niet als er Europese troepen in Oekraïne komen om die te bewaken."

"Waarom zou het Kremlin ook?", vraagt Osinga zich af. Hij legt uit: "Als Amerika zo moeilijk blijft doen over militaire steun aan Oekraïne, zal het Kremlin twijfelen of Oekraïne de strijd kan volhouden. Twee jaar geleden zei Lavrov al: 'Waarom zouden wij onderhandelen? Uiteindelijk walsen we gewoon over Oekraïne heen'. De doelstellingen van het Kremlin zijn ongewijzigd."

Desondanks heeft Rusland in twee jaar tijd amper meer terrein gewonnen en zijn er honderdduizenden slachtoffers gevallen. "Het kost Rusland moeite om een doorbraak te forceren. Dat is voor Vladimir Poetin frustrerend. Maar het lijkt erop dat Trump op politiek niveau Rusland geeft wat ze militair niet kunnen bereiken", verzucht Osinga. "Het is echt immoreel."

Overigens hoeft Zelenski niet naar de pijpen van Trump te dansen, stelt de hoogleraar. Inmiddels kan Oekraïne zelf de helft van de benodigde munitie ophoesten en bovendien lijkt Europa bereid om in het gat te springen dat Amerika achterlaat. "Het duurt even voordat we daadwerkelijk het materieel kunnen leveren, maar Frankrijk en Engeland hebben al gezegd dat ze het gaan versnellen en onze minister van Defensie ook. Die steun blijft wel noodzakelijk."

'NAVO op intensive care'

Deze week reist secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte af naar Washington. "Rutte heeft de taak om de NAVO-lidstaten bij elkaar te houden. Momenteel ligt de NAVO op de intensive care. Amerika heeft gezegd dat het volgend jaar stopt met oefeningen en er wordt gedreigd met het weghalen van Amerikaanse capaciteiten in Europa."

De toespraak van J.D. Vance op de veiligheidsconferentie in München vorige maand zette dat beeld kracht bij, zegt Osinga. "Vance heeft in München eigenlijk gezegd dat de VS en Europa niet langer dezelfde waarden delen. Daarmee ondermijnt Amerika het fundament van de NAVO. Die is gebaseerd op gemeenschappelijke belangen en waarden."

Osinga wil nog niet zeggen dat de VS geen bondgenoot meer is, maar "de betrouwbaarheid van die bondgenoot is momenteel ernstig in twijfel".