NAVO-top over Oekraïne onder hoogspanning na standpunt Amerikaanse regering: 'Poetin zal hier blij mee zijn'

De NAVO-top in Brussel over de oorlog in Oekraïne staat onder hoogspanning "na de uitspraken van de Amerikaanse minister van Defensie en het telefoontje van Trump naar Poetin", zegt EU-correspondent bij De Telegraaf Alexander Bakker in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Bakker doelt op de uitspraken van defensieminister Pete Hegseth, die woensdag aangaf dat Amerika wil dat Oekraïne door Rusland bezet grondgebied en zijn wens om lid te worden van de NAVO moet opgeven. Ook benadrukte Hegseth dat de VS geen troepen zal leveren aan Oekraïne. In plaats daarvan moet er een vredesakkoord tot stand komen waarbij de grens tussen Oekraïne en Rusland moet worden bewaakt door militairen uit Europese landen en andere bondgenoten.

Rutte ziet genoeg aanknopingspunten

NAVO-chef Mark Rutte houdt daarentegen vast aan het standpunt dat de NAVO Oekraïne graag bij de alliantie wil laten aansluiten. Hij noemt de uitspraken van Hegseth "een grote aankondiging, maar dit is hoe een alliantie bestuurd hoort te worden". Ook ziet hij genoeg standpunten waarin zowel de VS als Europa het eens zijn. "Dat we vrede willen en volgehouden moet worden, en dat we ervoor moeten zorgen dat Oekraïne in de best mogelijke onderhandelingspositie zit."

Bakker voorziet een moeilijke opgave voor Rutte. "Niet alleen de Verenigde Staten, maar ook Duitsland is al langer terughoudend. Helemaal een verrassing is het misschien niet, maar binnen de NAVO kunnen geen besluiten worden genomen zonder instemming van alle 32 bondgenoten."

Hij verwacht dat tijdens de NAVO-top veel Europese ministers van Defensie zullen zeggen dat wanneer er onderhandelingen komen tussen Vladimir Poetin en Donald Trump, Volodimir Zelenski ook moet aanschuiven aan de onderhandelingstafel. "Dat stoeltje is nog niet gereserveerd. Dat kan betekenen dat er straks misschien over de hoofden van Oekraïners iets wordt besloten over hun toekomst."

Wat wordt vandaag besproken?

Donderdag wordt vooral veel gesproken over de NAVO zelf. "Woensdag hoorden we de Amerikanen zeggen dat de veiligheid van Europa niet meer hun eerste prioriteit is. We zullen vandaag achter de schermen niet helemaal kunnen horen hoe de gesprekken gaan, maar de Amerikanen zullen in ieder geval zeggen dat Europa veel meer aan hun eigen defensie zal moeten uitgeven. Ze zetten nu in op een NAVO-norm van vijf procent."

Ook wordt gesproken over de veiligheid van het NAVO-grondgebied zelf. "Het is nog niet helemaal duidelijk wat de Amerikanen daarmee van plan zijn. Er zijn bijvoorbeeld 100.000 Amerikaanse soldaten in Europa. Er kwamen er 20.000 extra na de inval van Oekraïne, blijven die nog?", vraagt Bakker zich af.

'Poetin zal blij zijn'

"Mensen in Oekraïne zijn oorlogsmoe en willen graag naar vrede toe, maar willen een betere vrede dan deze, waarbij ze gebied permanent lijken kwijt te raken", zegt oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen. "Wat de Russen nu hebben, mogen ze waarschijnlijk houden. Je kunt je afvragen of achter de schermen al meer besproken is. Poetin zal hier blij mee zijn."

Melissen denkt dat een gesprek tussen Poetin en Zelenski een lastige opgave wordt. "Als je ziet dat Europese landen al buitenspel staan, dan ziet het ernaar uit dat het een spel tussen twee grootmachten wordt, Amerika en Rusland. Als dit de deal wordt, gaan heel veel Oekraïners hun familie niet meer zien."