Namen 103.124 Holocaustslachtoffers kamp Westerbork dag en nacht voorgelezen

Op het terrein van voormalig kamp Westerbork is woensdag het voorlezen van de 103.124 namen van de slachtoffers van de Holocaust begonnen. Het Namen Lezen vindt voor de vijfde keer plaats, zes dagen lang. "Ik vind het belangrijk dat ieder slachtoffer individueel wordt herdacht", zegt namenlezer John Stienen in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Vanuit kamp Westerbork werden meer dan honderdduizend mensen getransporteerd naar concentratie- en vernietigingskampen. Via geluidsboxen weerklinken de namen van de slachtoffers over het kampterrein. "Het gaat niet alleen om het getal honderdduizend. Het is honderdduizend keer één persoon", zegt Stienen. "Het is onvoorstelbaar."

In kamp Westerbork werden wekelijks in de nacht de namen aangekondigd van mensen die gedeporteerd werden. Vandaar dat het voorlezen van de namen dag en nacht doorgaat. "Dat was het ritme van het kamp."

800 mensen doen mee

In totaal doen zo'n 800 mensen mee aan de herdenking. Het is de vijfde keer dat op deze manier aandacht is voor de Joden, Sinti en Roma die tijdens de Tweede Wereldoorlog vanaf Westerbork zijn getransporteerd.

Eva Weyl (1935), die als klein meisje ruim tweeënhalf jaar in kamp Westerbork gevangen zat, las samen met haar kleindochter de eerste namen voor. Op de slotdag zal Hans Peeper (1939) de laatste namen voorlezen. Hij zat in Westerbork gevangen en overleefde Bergen-Belsen.

Aanstaande maandag, de slotdag, is het 80 jaar geleden dat vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd. In het kader daarvan wordt dag en nacht, zes dagen en vijf nachten lang, de namen van de Holocaustslachtoffers in kamp Westerbork onafgebroken voorgelezen.

'Dank aan digitalisering'

De tante van directeur van Herinneringscentrum kamp Westerbork Bertien Minco is één van de namen die wordt voorgelezen. "We gaan in de nacht van zaterdag op zondag, van vier tot vijf uur 's ochtends, met de hele familie hier zitten." Ze vertelt dat de pijn te groot was en daarom jarenlang er niet over is gepraat, tot tien jaar geleden.

Het onderzoek naar de namen van alle slachtoffers vorderde traag. "Maar met dank aan de digitalisering is steeds meer informatie beschikbaar en komen we steeds meer te weten over ieder mens. Wie die was, waar die vandaan kwam en wat er met diegene gebeurd is."

Twee nichtjes

Zoekspecialist José Martin vertelt dat er steeds nieuwe namen op de lijst staan. "Er komen namen bij en er gaan namen af. Op basis van bronnenonderzoek of vragen kunnen wij vaststellen dat bijvoorbeeld die persoon het niet heeft overleefd."

Ze noemt een recent voorbeeld. "Twee nichtjes hadden dezelfde naam, ze waren vernoemd naar hun oma, en waren op dezelfde dag geboren. Ook zijn ze ongeveer op dezelfde dag gedeporteerd. Ze werden altijd als dezelfde persoon gezien, maar het bleken twee aparte meisjes te zijn die op achtjarige leeftijd in Auschwitz zijn vermoord."

'Verdrietig maar mooi werk'

Martin noemt het werk "verdrietig, maar ook mooi, omdat je familieleden en anderen kunt helpen met informatie". Ook scholieren lezen de namen van slachtoffers voor. Volgens Martin is het belangrijk om de jeugd erbij te betrekken. "Zodat ze beseffen dat het gewone mensen waren, net zoals zij. Niets bijzonders, alleen waren ze Joods."