Kunnen burgers wetten straks tegenhouden? 'Correctief referendum is een podium voor activisme'

Een noodrem voor burgers. De kans op een correctief referendum, waarmee Nederlanders een wet alsnog kunnen tegenhouden, is groter dan ooit. ''De Tweede Kamer gaat ermee instemmen, maar de spanning zit in de Eerste Kamer'', weet politiek verslaggever Tessa van Viegen.

Al jaren wordt er over gesteggeld, maar nu kan het correctief referendum zomaar werkelijkheid worden. Een grondwetswijziging om referenda mogelijk te maken lijkt verzekerd van voldoende steun in de Tweede Kamer. SP kwam opnieuw met het initiatief. Alleen VVD en CDA keerden zich afgelopen november tegen.

Noodrem

''Het correctief referendum is bindend. Als een wet is aangenomen door de Eerste en Tweede Kamer kan de kiezer zich daarna nog uitspreken. De burger kan aan de noodrem trekken. Door tegen te stemmen kan de wet niet doorgaan. Het is een mogelijkheid voor de burger om zich tussen de verkiezingen door uit te spreken over regels'', legt Van Viegen uit in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Sommige onderwerpen zijn uitgezonderd, zoals het koninklijk huis, begrotingen, belastingen en wetten om internationale verdragen uit te voeren. Hoe de "noodrem" voor burgers er precies uit gaat zien, is nog niet uitgewerkt.

Het correctief referendum lijkt in de Tweede Kamer een gelopen race, ''maar de spanning zit in de Eerste Kamer'', aldus Van Viegen. ''Daar komt het op één of twee stemmen aan. Senator Roel van Gurp (GroenLinks-PvdA) stemde als enige lid van zijn fractie tegen.''

Abortus

VVD-prominent Annemarie Jorritsma ziet niets in het correctief referendum. ''Ik ben voor vertegenwoordigende democratie. Ik ben bang dat dit met name bij ethische onderwerpen op de agenda komt. Bijvoorbeeld als het gaat om euthanasie of abortus.''

Jorritsma vreest dat alleen tegenstanders naar de stembus gaan, waardoor een uitslag niet de mening van het volk vertegenwoordigt. ''De afstand tot de politiek wordt zo groter.''

Diplomatie-expert Robert van de Roer ziet er ook niets in. ''Je bouwt een soort podium voor activisme op.''