Justitie ziet steeds vaker bejaarde 'first offenders': 'Ouderen zoeken spanning in hun leven'
Een vooroordeel bij first offenders, mensen die voor het eerst een misdaad begaan, is dat het zou gaan om tieners die bijvoorbeeld een pak koeken uit de winkel stelen. Toch komt het ook vaak voor dat mensen op latere leeftijd voor het eerst criminele actief worden. De redenen daarvoor zijn divers.
Psycholoog Bas van Alphen verdiept zich al langere tijd in het onderwerp en heeft meerdere redenen ontrafeld waarom iemand op latere leeftijd voor de eerste keer een misdaad begaat. “Het kan zijn dat mensen dementie ontwikkelen. Het kan dan zo zijn dat ze heel ander gedrag gaan vertonen dan toen ze nog gezond waren”, vertelt Alphen in de podcast van Het Misdaadbureau van WNL.
Luister de podcast via onderstaande link:
Een andere belangrijke reden volgens Van Alphen is dat mensen "hun rol in de maatschappij verliezen". “Ze zijn met pensioen en raken hun maatschappelijke rol kwijt. Ze weten niet meer wat ze met hun tijd aan moeten. Daarnaast wordt het netwerk waarin ze verkeren vaak kleiner en ligt eenzaamheid en verveling op de loer. Iets stelen in de supermarkt kan dan weer zorgen voor wat spanning in hun leven. Sommigen krijgen er echt een opleving door.”
Zware delicten
Toch moeten we criminaliteit bij ouderen zegen niet "vergoelijken", zegt Sonja Meijer, hoogleraar Penitentiair Recht aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. “Het gaat lang niet altijd om dat pak roze koeken dat ze stelen uit de supermarkt. Er zitten ook heel zware delicten bij zoals ontucht met de kleinkinderen, witwassen en rijden onder invloed. Dat zijn niet zomaar vergrijpen.”
Een deel van deze ouderen komt dan ook achter slot en grendel terecht, maar wel met het risico dat hun ouderdom een factor is waar de gevangenis rekening mee moet houden. “Soms passen we iets aan in de cel zoals steunbeugels”, legt Toon Molleman uit, directeur van Dienst Justitiële Inrichting.
In het uiterste geval, bijvoorbeeld bij dementie, worden mensen naar een speciaal gevangenisziekenhuis gebracht in Scheveningen. “Daar krijgen ze alle basiszorg die ze op dat moment nodig hebben.”
