Moet de overheid Tata Steel redden? 'Strategische fabriek binnen je grenzen'

Tata Steel zit tot de nek in de schulden, juist op een moment dat de roep om uitstootvermindering van CO2 en schadelijke stoffen groter is dan ooit. Daar is miljarden overheidssteun voor nodig, maar het geduld in de Tweede Kamer raakt op. Vakbond FNV en GroenLinks-PvdA kwamen daarom vorige week met een brandbrief: de overheid moet Tata Steel steunen voor het te laat is.

China drukt met goedkoop staal de prijs, de energieprijzen stijgen in Europa en de regering van Donald Trump verhoogt mogelijk importheffingen op staal. Al met al een cocktail waardoor Tata Steel op de Europese markt de wereldwijde concurrentiestrijd verliest. Winstmarges verdwijnen als sneeuw voor de horizon.

In de brandbrief staat dat de verduurzamingsslag snel gemaakt moet worden, maar het wil maar niet vlotten in Den Haag. "Vanaf 2030 krijgen ze problemen met de uitstootrechten. Kortom, ze moeten wel iets doen", zegt journalist van Het Financieele Dagblad Anna Dijkman in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Mocht dat niet gebeuren, vreest FNV dat tienduizenden banen verloren gaan. 

De plannen zijn er al

Vergevorderde plannen om nieuwe duurzame technologie te introduceren zijn al gemaakt. "Wat al veertig procent van de uitstoot reduceert." Daarnaast is het van belang dat er ook gezondheidswinst komt, vervolgt Dijkman. "Dat is ingewikkeld, zeker als er geen geld meer is en de staalindustrie het financieel zwaar heeft."

Daarom denkt oud-politicus Fred Teeven dat de Indiërs (Tata Steel is een Indiase staalproducent) graag duidelijkheid willen van de Nederlandse overheid. "Onder Rutte III en Rutte IV hebben zij te veel wisselende signalen gekregen." Daarmee doelt hij op de plannen om Tata Steel te sluiten of niet, vanwege het verontreinigingsgehalte. "Nu zijn er signalen dat de industrie strategisch belangrijk is en Nederland Tata Steel wil behouden. Het is niet dat ze niet willen investeren, ik denk dat ze snel meer duidelijkheid willen."

Tata Steel belangrijk voor economie

Teeven is van mening dat een bedrijf als Tata Steel nog altijd een belangrijke factor is voor de Nederlandse economie. "Je moet wel wat aan die vervuiling doen, je moet de stof niet laten neerdalen over omwonenden. Tegelijkertijd kan je niet zonder zo'n bedrijf in Nederland." 

Hij stipt het belang aan van hoogwaardige staalproductie in Nederland. "Dat kan niet op alle plaatsen ter wereld gemaakt worden."

Dat betekent dat Nederland een strategische fabriek binnen de landsgrenzen heeft, benadrukt Teeven. Gezien de geopolitieke situatie, met de oorlog in Oekraïne en het conflict in het Midden-Oosten, is het "belangrijk om onze eigen staalindustrie te behouden". 

Het is alleen de vraag in hoeverre de overheid bijspringt en in welke mate het moederbedrijf in India bijspringt. "Je wilt niet dat wij ons geld uitgeven en ze daar niets doen, omdat het niet meer hoeft."

Discussies aan de eettafel

Het onderwerp zorgt voor pittige discussies aan tafel bij huize Teeven. "Mijn kinderen staan heel anders in de discussie. Als zij een stuk van Anna Dijkman lezen, vinden zij dat ze het goed opschrijft als groene journaliste. Ze heeft aandacht voor het milieu. Maar misschien vergeet ze wel te veel te kijken naar de strategische belangen."

Dijkman reageert: "Als er vergroening kan plaatsvinden, is daar zeker plek voor in Nederland. Maar dat moeten ze wel echt doen. Staal moet nu eenmaal gemaakt worden, dus het is anderzijds ook een mogelijkheid dat de productie naar andere landen gaat waar nog geen verduurzamingsslag in het verschiet ligt. Daarom moeten we vergroenen. Dan is er plek voor Tata Steel."