Black Friday staat voor de deur, maar hoe weet je of je niet wordt belazerd?
Nederland haast zich vrijdag massaal naar de winkelstraat of webshop voor producten tegen een spotprijs. Maar kun je winkelketens op Black Friday wel vertrouwen? "De Consumentenbond zegt: je moet uit je doppen kijken", waarschuwt financieel journalist Jean Dohmen.
Het verkoopfestijn, dat is komen overwaaien uit Amerika, heeft rap aan populariteit gewonnen. "Vanaf 2010, toen grote ketens hun schouders eronder gingen zetten, zie je dat Black Friday belangrijker wordt. De helft van de mensen denkt iets te gaan kopen tijdens de Black Friday-periode", vertelt Dohmen in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Vooral jonge mensen zijn heel erg met Black Friday bezig. De wat oudere landgenoten hebben er minder mee."
Elektronica en mode domineren de Black Friday-aankopen en zijn samen goed voor bijna de helft van alle bestedingen, blijkt uit onderzoek van vergelijkingssite Overstappen.nl. Tijdens de actieperiode zijn er niet alleen aantrekkelijke kortingen op kleding, cosmetica en elektronica, maar ook internetproviders bieden speciale deals aan.
Naarmate de leeftijd stijgt, wordt het minder gebruikelijk om te wachten op Black Friday. Vooral jongeren zijn geneigd te wachten op de kortingen: maar liefst 58 procent van de 18- tot 34-jarigen stelt aankopen uit voor Black Friday. Dit tegenover de 55-plussers, waarvan slechts 12 procent gebruikmaakt van de kortingen. Voor de leeftijdscategorie tussen de 35 en 54 jaar is dit 32 procent.
Fopkortingen
Toch zijn consumenten ook huiverig, omdat ze bang zijn om voor de gek gehouden te worden. Niet geheel onterecht, zegt Dohmen. "De toezichthouder, de Autoriteit Consument & Markt, voert campagne op aanbiedingen. Dit jaar is er voor zes ton aan boetes opgelegd, nog los van Black Friday."
Er zijn dus regels. Zo mogen verkopers niet eerst de prijs verhogen en die snel daarna weer verlagen, om vervolgens te adverteren met een korting. Maar winkeliers zijn creatief, zegt Dohmen. "Ze nemen bijvoorbeeld de oude adviesprijs en berekenen daarover de korting. Maar de regels zeggen: je moet de laagste prijs in de afgelopen dertig dagen nemen en op basis daarvan kun je dan berekenen hoeveel korting je mag geven."
Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!
Ook zijn er "fopkortingen", die vooral zijn bedoeld als lokkertje. "Winkels zeggen dan: 'Dit geweldige product geven we heel goedkoop weg!' Jij baant je een weg naar de ingang van de winkel en eenmaal daar is het product er niet meer. 'We hebben wel iets anders', zeggen ze dan, en dat product is dan honderd euro duurder. Voor dat soort zaken zijn regels en daar wordt op gelet."
Doe je huiswerk
Niet alle trucjes worden door de toezichthouder opgemerkt, waarschuwt Dohmen. "De Consumentenbond zegt: je moet uit je doppen kijken." Met Black Friday spelen winkels volgens hem in op "een heel basaal gevoel, hebberigheid". "Het leidt tot koopimpulsen. Mensen gaan dingen kopen die ze misschien niet nodig hebben."
Een verstandige consument doet voor Black Friday zijn huiswerk, zegt de financieel journalist. "Vergelijk de prijzen eerst online, voordat je in een opwelling iets koopt."
'Kleine ondernemer kind van de rekening'
Uit onderzoek van ABN Amro blijkt dat de omzet op Black Friday met 15 procent stijgt. "Maar mensen geven een euro maar één keer uit. Het kan zijn dat het uitgestelde aankopen zijn die ze op Black Friday doen", zegt Dohmen. Zo zouden consumenten bijvoorbeeld wachten met het kopen van een nieuwe laptop of stofzuiger tot Black Friday.
Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug, via NPO Start.
"Op de Black Friday-markt zijn grote ketens heel sterk", zegt Dohmen, die denkt dat kleine ondernemers minder staan te springen. "Als je je geld dat je eigenlijk zou uitgeven bij een kleine ondernemer in de binnenstad naar een grote keten brengt, dan is die kleine ondernemer misschien wel het kind van de rekening van Black Friday."
