Frontex-topman: illusie om te denken dat we ongewenste migratie helemaal kunnen stoppen

Europa is ook met een strengere migratieaanpak niet in staat alle ongewenste asielzoekers buiten de deur te houden. Dat zegt Frontex-topman Hans Leijtens in WNL Op Zondag op NPO 1. “Dagelijks komen er miljoenen mensen Europa binnen. Als het idee is: we zetten een groot hek neer, dan is het geregeld. Dat is denk ik echt een illusie.” Hoewel de instroom het afgelopen jaar fors is gedaald, rekent Leijtens zich niet rijk.

Volgens Leijtens ligt het succes van grensbeheer niet alleen in het sluiten van de grenzen. “Heel veel mensen komen gewoon langs de normale weg ons continent binnen.” Tegelijkertijd gaat het ook om het bestrijden van irreguliere migratie, die volgens Frontex voor een groot deel wordt aangestuurd door georganiseerde netwerken van smokkelaars.

“Onze aanname is dat negentig procent van al die irreguliere overschrijding georganiseerd is. Daar zitten smokkelaars en verdienmodellen achter, die nog veel perverser zijn dan hier rondom arbeidsmigratie. Als je over 400.000 irreguliere migranten in 2023 praat, reken dan daar makkelijk één, twee of drieduizend euro per persoon voor. Het gaat om miljarden”, zegt Leijtens.

Illusie

Hoewel de roep in de Europese Unie voor strenge grensbewaking steeds luider klinkt en maatregelen worden genomen, is het volgens Leijtens een illusie om te denken dat we alle ongewenste asielzoekers buiten kunnen houden. “Migratie is een fenomeen dat zo oud is als de mensheid. De wil om te migreren zal er altijd zijn. Je moet ervoor zorgen dat je de irreguliere manier om dat te doen zoveel mogelijk bestrijdt.”

Hij gaat verder: “Helemaal wegnemen is een illusie, maar je moet je best doen om het verdienmodel onderuit te halen. Al die reizen gaan namelijk ook gepaard met enorme risico’s voor de migranten zelf. Als je vanuit Mali naar Tunesië wil en daar de Middellandse Zee wil oversteken, dan is dat een afschuwelijke reis vol gevaren. Dat moeten we met elkaar niet willen.”

WNL Op Zondag gemist? Luister deze uitzending nu terug als podcast. De tekst gaat hieronder verder.

30.000 man

In nieuwe plannen groeit Frontex niet naar 10.000, maar naar 30.000 grensbewakers. “Het zal niet morgen zo zijn, het gaat om langetermijninvesteringen, maar dat gaat helpen. Maar het gaat ook over slimmer doen, meer techniek gebruiken. Drones en vliegtuigen zijn langzamerhand essentieel voor onze aanpak.”

Leijtens denkt niet dat er in de toekomst om de honderd meter een grenswacht staat langs de Europese grenzen. “Je moet een basislijn verspreiden over Europa, die zich met name richt op de buitengrenzen.”

Instroom fors gedaald

Ten opzichte van vorig jaar is de migratie-instroom naar de Europese Unie met veertig procent afgenomen, zegt Leijtens, maar hij rekent zich niet rijk. “De grootste stroom die we vorig jaar hadden, ging van Tunesië en Libië naar met name Italië en Griekenland. Die is met zestig procent gedaald. Daar tegenover staat dat met name de route vanuit Mauritanië, Senegal en Gambia naar de Canarische eilanden enorm is toegenomen. De groep mensen die wil migreren is niet kleiner geworden. Het is een heel fluctuerend beeld, waar ook het weer invloed op heeft.”

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!

Het is dus te vroeg om te zeggen dat genomen maatregelen al grote effecten hebben. “Ik zou het wel willen, maar ik denk het niet. Er zal een grote groep migranten blijven. Het model van de smokkelaars blijft bestaan, hoe wij het ook met elkaar inrichten.”

‘We moeten samenwerken’

Hij pleit voor meer deals met landen buiten Europa, zoals de Tunesiëdeal. “Het feit dat er minder vaartuigen vertrekken vanuit Tunesië, heeft te maken met de inspanningen die de autoriteiten in Tunesië doen aan de kust. Ik vind wel dat we daarbij de Europese standaarden hoog moeten houden, als het gaat om mensenrechten en data-uitwisseling.”

“We moeten een manier vinden om samenwerkingen aan te gaan, zonder onze eigen waarden te verkwanselen. Maar we moeten niet de kop in het zand steken, we moeten samenwerken”, aldus Leijtens.

Lees ook: 

Minister Van Hijum wil minder laaggeschoolde arbeidsmigratie

Door: Peter Visser