President Rekenkamer waarschuwt: kabinet, doe niet aan wensdenken

Het kabinet moet duidelijk maken hoe het zijn plannen wil realiseren. Dat zegt de president van de Algemene Rekenkamer Pieter Duisenberg. Hij waarschuwt voor wensdenken. “Het kabinet moet anders sturen en rekening houden met onzekerheden.”

Volgens de Rekenkamer baseert het kabinet zijn beleid op bezuinigingen die nog verre van zeker zijn. Zo gaat het voornemen om te korten op het ambtenarenapparaat nog niet gepaard met “concrete maatregelen”, maar op de begroting gaat het kabinet wel al uit van die besparing, schreef de Rekenkamer in reactie op de begrotingen voor volgend jaar.

“Zolang er nog geen duidelijke keuzes worden gemaakt, is het niet realistisch”, zegt Duisenberg in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Het geld kunnen we volgen, die sommetjes kloppen wel. Maar de plannen wat te doen, zie je nog niet.”

Als het gaat om de asielopvang gaat het kabinet uit van een scherpe daling van de begrote uitgaven. “Maar in diezelfde begroting gaat het aantal asielzoekers in azc’s niet omlaag”, zegt Duisenberg. Bovendien vielen de asieluitgaven de afgelopen jaren steevast hoger uit. Dat geldt mogelijk ook voor stikstof. “Het geld is weg, maar de problemen zijn er nog.”

Wensdenken

De president van de Rekenkamer waarschuwt tijdens de tweede dag van de Financiële Beschouwingen voor wensdenken. “Op wensdenken kan je niet sturen. Wij hebben gezegd: je moet ambitieus zijn en groot denken, maar je moet ook realistisch zijn. Wees realistisch in wat je aan plannen neerlegt.”

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Daarnaast merkt Duisenberg op dat veel van de aangekondigde bezuinigingen in de praktijk moeilijk te realiseren zijn. Volgens de president van de Rekenkamer moet het kabinet duidelijk maken hoe dat komt. “De Kamer heeft terecht de vraag gesteld: kabinet, waar kunnen wij u straks op controleren?”

Volgens Duisburg is het fundament van de plannen fragiel. “De ambities zijn heel groot, maar er zijn veel vacatures. Systemen zijn gammel, denk aan de Belastingdienst. Het is op die manier lastig om ambities waar te maken en dat leidt tot verrassingen. Niet alleen in geld, maar ook in beleidsresultaten.”

‘Duidelijk zijn over onzekerheden’

Toch vindt Duisenberg het niet verkeerd dat het kabinet ambitieuze plannen maakt. “Op woningbouw wordt bijvoorbeeld de ambitie beschreven om 100.000 woningen te bouwen. Wij hebben daarvan gezegd: dat is goed. Maar wees dan ook duidelijk over wat de onzekerheden zijn.” Op die manier kan Nederland zich beter voorbereiden op mogelijke verrassingen.

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Hij besluit: “Ik ben zelf een zeiler. Als ik de haven van Vlieland in wil sturen, moet ik heel precies sturen. Dan moet je rekening houden met onzekerheden, de wind en de stroming. Het kabinet moet anders gaan sturen en rekening houden met de onzekerheden. Leg uit hoe je het gaat doen.”

Lees ook: 

Gert-Jan Segers: minister Faber kan weinig door vorige kabinet

Door: Peter Visser