Waarom sommige boeken maar beter niet verfilmd kunnen worden

Zijn sommige films beter dan het boek, of is dat vloeken in de kerk? De meningen zijn verdeeld. Auteur Roos Schlikker is in ieder geval van mening dat bepaalde boeken zich niet lenen voor een verfilming. “Als een boek een bekende titel heeft, gaat het soms meer om het commerciële belang.”

“In de film ‘Taal is zeg maar echt mijn ding’, een op papier scherp en geestig verhaal van een taalkundig hoog niveau, wordt er een complete romcom van gemaakt”, aldus Schlikker in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Terwijl het niets te maken heeft met het boek van Paulien Cornelisse. Het is nu een romantische komedie over een vrouw die van taal houdt.”

Schlikker is daar erg kritisch over. “Zo kan ik het ook. Je gebruikt de titel van een succesvol boek, maar het heeft niet veel met elkaar te maken. Wat in het boek staat komt totaal niet terug in de film. Je wordt wel een beetje genaaid.”

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Wel kan ze begrijpen dat sommige mensen liever kiezen voor de film dan het lezen van het boek. “Het haalt alleen wel iets van de verbeelding weg.” Boeken die verfilmd worden zijn vaak al beeldend geschreven, legt Schlikker uit. “Daardoor werkt zo’n verfilming vaak wel goed.”

Eén-op-één vertaling

Ze noemt met de film ‘De Aanslag’ een historisch voorbeeld. “Naast dat de film een Oscar heeft gewonnen, is het gewoon een heel spannend verhaal. Het boek van schrijver Harry Mulisch is zelf al een pageturner. De duisternis uit het boek zit heel goed in de film. Het is een goede één-op-één vertaling van het boek.”

Toch is dat niet altijd de truc. “Dat ligt aan het boek. Van Harry Mulisch heb je bijvoorbeeld ook het boek ‘De ontdekking van de hemel’. Een dikke pil en het boek zelf is behoorlijk filosofisch en nogal intellectueel. In een film gaat dat veel moeilijker, dus zijn ze veel meer uitgegaan van de plot. Wat overigens goed is gelukt.”

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Dat moet de auteur van het boek niet als negatief zien. “Ten eerste ligt het aan de afspraken die je maakt. Mulisch heeft daar echt wel een stem in gehad, maar je kunt als schrijver ook denken: ik sta de rechten van mijn boek af, ik krijg een zakcentje en u doet er maar mee wat u wilt’. Het ligt eraan hoe erg je een controlfreak bent.”

Lees ook:

Schrijver Splinter Chabot hekelt btw-verhogingen: ‘Worden per jaar nu vier miljoen boeken minder verkocht’

Door: Rick Hartkamp