VVD-partijleider Yeşilgöz wil niet alleen ‘de grote jongens’ als kroongetuigen, critici twijfelen

Kleine vissen moeten grote vissen vangen. Dat is het devies van VVD-fractievoorzitter en voormalig minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz. Nu het kabinet de kroongetuigenregeling wil uitbreiden, hoopt de politica dat er in de toekomst niet alleen naar 'de grote jongens' gekeken wordt. ''Een accountant weet bijvoorbeeld precies waar het geld naartoe gaat'', zegt ze.

Advocaat Sander Janssen, die promoveerde op het onderwerp kroongetuigen, twijfelt of dit werkt. ''In praktijk blijkt dat kleine vissen in Nederland onvoldoende zicht hebben om goede informatie te leveren'', zegt hij.

Jarenlang ging Nederland naïef om met kroongetuigen, maar het Marengo-proces heeft pijnlijk duidelijk gemaakt dat Italiaanse maffiataferelen ook hier aan de orde van de dag zijn. VVD-fractievoorzitter Yeşilgöz wil de Italiaanse aanpak niet direct kopiëren, maar er wel van leren. Een van de lessen is volgens haar: laat niet alleen de top van de criminele wereld toe tot het kroongetuigenprogramma, maar ook de minder grote spelers.

Yeşilgöz zegt in Het Misdaadbureau op NPO Radio 1: ''Als je een crimineel bent met een lang strafvooruitzicht, kan het lonen om mee te doen, omdat je misschien wel vijftig procent strafkwijtschelding in het vooruitzicht hebt. Voor de zogezegd kleinere criminelen, die misschien heel veel kennis hebben van het netwerk, een accountant of notaris bijvoorbeeld, loont deelname aan het kroongetuigenprogramma niet. We willen graag dat het ook voor de zogenaamd kleinere vis aantrekkelijk is om te verklaren, zodat je een netwerk sneller kunt oprollen.''

Tralies

Janssen reageert sceptisch op Yeşilgöz. ''Deze benadering kennen we uit het verleden. In de praktijk is het duidelijk geworden dat kleine vissen in Nederland onvoldoende zicht hebben op de grote vissen. Van de gedachte dat mensen die veel lager in de pikorde staan voldoende bouwstenen kunnen aanleveren om zo'n grote crimineel achter de tralies te krijgen, zien we hier tot nu toe heel weinig terug. Vrijwel zonder uitzondering zijn het de grote vissen waarmee je vissen vangt'', verklaart hij.

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Misdaadjournalist Marian Husken sluit zich daarbij aan. ''Ik denk niet dat het werkt. De inlichtingendiensten probeerden mensen op het fiscale vlak over te halen om informant te worden. Die mensen weten een klein beetje van de geldstromen, maar als je iemand wil die álles weet, kom je toch bij een grote jongen uit.''

Yeşilgöz reageert: ''Ik hoor dat de kans op doorbraken misschien niet zo groot is, maar nu is het (kleinere criminelen in het programma krijgen, red.) bijna niet mogelijk. Dus geef die optie.''

Advocaat Janssen denkt overigens dat Nederland in rustiger vaarwater komt als het gaat om kroongetuigen. ''Marengo is buitengewoon gevaarlijk gebleken. Ik ben voorzichtig positief dat Marengo een exces is geweest. Ook mensen in het criminele milieu vinden dat het vreselijk uit de hand is gelopen.''