Mocronado’s keren terug naar geboorteplaats in Marokko: ‘De dieren waren onze verwarming’

Mocronado's Mohamed Amdaouech, Hassan El Mourabit, Mohamed Ibn Amar en Mohamed Aoussar keren terug naar hun geboorteplaats in Marokko, waar zij oude tijden herleven. Samen, maar ook met familieleden halen zij herinneringen op, met een lach en een traan.

Hassan El Mourabit zag in Bachkera, een afgelegen dorp in de buurt van Bni Hadifa, in 1948 voor het eerst het levenslicht. Hij was de jongste in een gezin van negen. Terwijl hij het terrein bewandeld waar hij als kind zijn eerste stapjes zetten, haalt hij herinneringen op. "Alles lijkt zo klein, alles is anders", vertelt hij. Van het huis is nog weinig over. "Alles is vergaan."

Heel groot en breed hadden ze het vroeger niet in huize El Mourabit. Er was geen elektriciteit of stromend water en alle gezinsleden zaten boven op elkaars lip. Er liepen ook nog wilde lammetjes door de woonkamer. "Dat was onze centrale verwarming. In die oude tijd waren de dieren de verwarming", zegt El Mourabit, die volgens eigen zeggen "hier met een leeg gevoel staat". Het liefst bleef de kleine Hassan altijd bij zijn moeder. "Waar ze ook zat, ik was bij haar. Ik liep altijd achter haar aan. Ik was een moederskindje."

'Het is een geliefde plek voor mij'

Een kleine 30 kilometer verderop, in Beni Boufrah, werd Mohamed Amdaouech in 1948 geboren. Het huis waar Amdaouech in woonde is door zijn vader gebouwd. Het staat nog altijd overeind, maar het is niet meer bewoond. Amdaouech houdt er veel herinneringen aan over, zoals zijn bruiloft, die in zijn kamer plaatsvond. "Er stonden tenten en mensen dansten. Het was een groot feest. Er werd gekookt in grote pannen, want er was een rund geslacht. Het was geweldig."

Terwijl Amdaouech zijn ouderlijk huis in loopt is het even stil. "We hebben hier veel meegemaakt. Nu is alles vergankelijk", zegt hij. "Nu ik dit weer zie denk ik aan alles wat ik in mijn jeugd heb beleefd. Daarom is het zo'n geliefde plek voor mij. Ik heb hier mijn hele jeugd doorgebracht. Ik zie het allemaal weer voor mij en nu is het er niet meer. Ik denk vooral aan mijn ouders die er niet meer zijn. Mijn hart huilt."

'Ik heb veel vrienden verloren'

Voor de 90-jarige Mohamed Ibn Amar is het bewandelen van de plek waar hij ter aarde kwam, Tizi Ouasli, moeilijk. Daar vocht hij namelijk in de jaren 50 als vrijwilliger voor het Marokkaanse leger, om onafhankelijk te worden van Frankrijk en Spanje. "Ik denk aan mijn vrienden die hier gesneuveld zijn, die voor hun land zijn gestorven. Dat zijn er veel. Ik heb veel vrienden verloren."

Net zoals bij zijn vrienden, is er nog weinig over van het ouderlijk huis van Ibn Amar. "Ik wil dit huis van mijn vader als nieuw opknappen, want het huis van mijn voorouders blijft altijd belangrijk. Ik wil deze plek niet in de steek laten. Hopelijk kan ik van het huis een paleisje maken."

'Het was een mooi huis'

Mohamed Aoussar, geboren in Boujdar, kan moeilijk onder woorden brengen wat de terugkeer naar zijn geboortegrond met hem doet. "Ik kan beter stil zijn, anders wordt het me te veel." Het doet Aoussar denken aan vroeger, aan zijn voorouders en zijn ouders. "Dat is een fijn gevoel. Het raakt mij, ik moet ervan huilen."

Dat het huis waarin hij opgroeide nu een ruïne is, raakt de mocronado. "Het was een mooi huis, maar daar is nu niks meer van over. Alle mensen zijn vertrokken."

In de nieuwe televisieserie Mocronado’s van Omroep WNL blikt een groep van vijf Marokkaanse mannen terug op hun werkzame leven en beschouwen ze het leven van nu; als pensionado in een land waar ze eigenlijk alleen ‘te gast’ zouden zijn. In de zesde en laatste uitzending keren zij terug naar de plek waar zij geboren zijn. Hebben zij spijt van hun emigratie en voelen zij zich meer Marokkaan of Nederlander? Kijk alles van Mocronado's nu terug via NPO Start.