Van plat lullen op de markt tot behendig onder kritiek uitkomen: ‘Rutte bleef maar doorgaan, ook toen zijn tijd er al op zat’

Mark Rutte was de premier van cake in zijn binnenzak en behendig manoeuvreren in serieuze debatten. Vanaf dinsdag is hij niet langer de premier van Nederland. De langstzittende minister-president draagt het stokje over aan Dick Schoof en is vanaf oktober secretaris-generaal van de NAVO.

In een afscheidsinterview met de Telegraaf zegt Rutte "alles gegeven te hebben". Ook geeft hij toe "te lang te zijn blijven zitten". "Het was natuurlijk in mijn planning zo dat Klaas Dijkhoff het zou overnemen in de verkiezingen van 2021. Hij wilde niet. Destijds stond de VVD er zo slecht voor dat ik dacht: ik doe zelf wel de verkiezingen. Die verliezen we toch dan kan de VVD weer rustig met een nieuwe chef opbouwen. Maar ja, daar kwam natuurlijk corona doorheen. En door corona kreeg de VVD weer kiezers naar zich toe", aldus Rutte.

Journalist van Het Financieele Dagblad Martine Wolzak vindt deze uitspraak typerend voor Rutte. "Hij bleef maar doorgaan, ook toen hij al in zijn blessuretijd zat na de coronacrisis. Ook toen bleef hij heel erg energiek", zegt Wolzak in WNL In de Kantine op NPO Radio 1, waar het tijdperk Rutte uitvoerig werd besproken.

Verbindende factor

Ondanks dat de kritiek op hem als bewindspersoon groeide, bleef Rutte "de lach op het Binnenhof", zegt voormalig minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker (VVD). "Ik denk dat de rol van minister-president is om een verbindende factor te zijn en dat heeft Rutte al die jaren uitstekend gedaan. Hij zorgde voor contacten en dat de gesprekken bleven lopen."

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Dekker gaat verder: "Als je een verbindende factor moet spelen, dan moet je de flexibiliteit hebben om te geven en te nemen. En ik heb vaak genoeg gezien dat hij wel een heel duidelijke stelling innam, ondanks dat hem vaak is verweten geen ruggengraat te hebben." Als voorbeeld noemt Dekker de opkomst van de Taliban in Afghanistan. "Het besef dat meisjes daar weer gesluierd thuis moeten zitten, kwam echt uit zijn tenen. Dat vond hij verschrikkelijk."

Kritiek

Toch is niet alles hosanna rond Rutte. Wolzak noemt als voorbeeld zijn manier van leidinggeven. "Een deel van de vrouwen in de ministerraad zaten in een appgroep waarin ze hun ongenoegen uitte over de leidinggevende rol van Rutte daar."

Een van de moeilijkste momenten voor Rutte was het 'functie elders-debat' van 1 april 2021, over Pieter Omtzigt. "Iedereen dacht dat Rutte toen zijn vertrek ging aankondigen, maar dat gebeurde niet", aldus Dekker. Tegen de Telegraaf zegt Rutte daarover: "Ik had eerder moeten stoppen. Maar goed, dat heb ik niet gedaan."