Een op de drie jongeren kampt met mentale problemen: ‘Voor sommigen kan het al te laat zijn’
Een op de drie jongeren tussen 16 en 25 jaar oud kampt met mentale problemen, meldt het RIVM. Psychiater Esther van Fenema waarschuwt dat we niet moeten doorslaan in het plakken van labeltjes. "Ik vraag me af wat die gaan toevoegen", zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
"We zien dat veel jongeren worstelen met hun mentale conditie", vertelt Van Fenema. Toch kunnen de cijfers ook een vertekend beeld geven, denkt ze. "Er wordt heel veel geregistreerd tegenwoordig. Er zijn veel vragenlijstonderzoek. Het is altijd wel een beetje oppassen dat we niet te veel gaan somberen over de jeugd."
Maar dat er een probleem is met de mentale gezondheid van jongeren, is wel duidelijk, zegt de psychiater. "Het is een spectrum van klachten. Ik maak me zorgen over het feit dat het lijkt toe te nemen." De mentale klachten variëren volgens Van Fenema van jezelf heel somber, leeg en angstig voelen, tot een ernstige depressie, angststoornis of de gedachte om jezelf wat aan te doen.
De coronacrisis is een van de oorzaken, denkt Van Fenema. Pubers missen een deel van hun social ontwikkeling door de lockdowns en hebben hierdoor ook vaker te kampen met stress.
Goedemorgen Nederland gemist? Kijk de aflevering hier terug op NPO Start.
'Oppassen met medicaliseren'
Van Fenema vindt dat we moeten oppassen met het medicaliseren van dit soort zaken. "Ik vraag me af wat al die labels toevoegen." De psychiater vindt dat we meer moeten kijken naar de leefstijl van jongeren. "Waar moeten ze allemaal aan voldoen? De prestatiedruk is gigantisch, sociale media en de behoefte om je continu te vergelijken met de buitenwereld. Iedereen is leuker en geweldiger dan jij. Het is een enorme uitdaging om aan al die druk te voldoen."
We leven in een ingewikkelde wereld met veel conflicten en stress, vertelt Van Fenema. "Dat maakt het dat het voor jongeren in deze tijd niet makkelijk is om op te groeien en mentaal goed fit te blijven."
Kansen in de opvoeding
De psychiater ziet kansen in de opvoeding door ouders en verzorgers. Die zouden meer aandacht moeten hebben voor specifieke signalen of gedragsveranderingen bij het kind. "Of iemand zich isoleert, terugtrekt of zich anders gedraagt."
Daarnaast hebben ouders, verzorgers en ook ouderen een voorbeeldfunctie. Zij zouden het gesprek kunnen aangaan en moeten investeren in fysiek contact en het bespreekbaar maken van problemen. Van Fenema: "Hoe is het om jou te zijn? Hoe gaat het nu écht met je?"
Ontvang jij al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!
Wachtlijstproblematiek
Verder helpen de ellenlange wachtlijsten in de zorg niet mee, vertelt de psychiater. De overheid zou hier meer in moeten investeren, vindt ze. "Er is weinig aandacht voor in het nieuwe regeerakkoord. Het is echt code rood voor deze problematiek. Voor sommigen kan het al te laat zijn."
Van Fenema denkt dat het een stuk efficiënter kan. "Ik denk dat het vooral belangrijk is dat we snel aan de poort moeten screenen wat er aan de hand is. Wie moet minder op zijn telefoon en een betere leefstijl en wie heeft echt een ernstig probleem waar acuut en snelle hulp voor nodig is? Dat verschil moeten we sneller kunnen maken."
Denk je aan zelfdoding of ken je iemand waar jij je zorgen over maakt? Neem dan 24/7 gratis en anoniem contact op met 0800-0113 of chat op 113.nl.