Nederland sluit niet uit instructeurs naar Oekraïne te sturen, Henri Bontenbal (CDA) wil eerst wapenleveranties op orde
Nederland zou in de toekomst mogelijk militair instructeurs naar Oekraïne kunnen sturen, zegt demissionair defensieminister Kajsa Ollongren. Als Oekraïne dat nodig heeft, moet dat de doorslag geven, vindt ze. Ze wil "helemaal niks uitsluiten", ook al ziet ze dat er wel nieuwe gevaren aan kleven. CDA-leider Henri Bontenbal vindt dat we eerst de wapenleveranties op orde moeten krijgen.
EU-landen en hun bondgenoten leidden sinds de Russische invasie al tienduizenden Oekraïense militairen op buiten Oekraïne. Maar er gaan steeds meer stemmen op om trainingen te verplaatsen naar het land zelf. Dat scheelt tijd, geld en gedoe. En dat telt, nu de Oekraïense verdedigingslinies wankelen en het land zo snel mogelijk veel nieuwe rekruten moet klaarstomen.
Nu geven Nederlandse instructeurs nog trainingen in onder meer Duitsland, Polen en Nederland. Maar "we gaan helemaal uit van wat Oekraïne nodig heeft. Zij vechten die oorlog. Dus we moeten ons aanpassen aan hun behoeften", zegt de bewindsvrouw.
Maar "natuurlijk", het sturen van Nederlandse trainers naar Oekraïne "kan een grotere kwetsbaarheid" betekenen. Ze kunnen beschoten en getroffen worden door Rusland, met alle gevolgen van dien. Nederland, of een ander getroffen land, zou in theorie in oorlog kunnen raken met Rusland. Dat zou weer kunnen uitmonden in een confrontatie tussen de NAVO en Rusland, omdat NAVO-landen hebben beloofd elkaar te verdedigen.
Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!
"Als we zo'n verzoek zouden krijgen van Oekraïne, moet dit zwaar meewegen", benadrukt Ollongren. Ze tekent wel aan dat Rusland de bondgenoten van Oekraïne nu ook al bestookt. Met "sabotageacties, hybride dreigingen" bijvoorbeeld. "Dus op zichzelf: ook in andere landen kunnen er dingen gebeuren."
Ook zei Ollongren dat Nederland samen met andere landen een Patriot-luchtverdedigingssysteem in elkaar wil zetten om aan Oekraïne te geven. Zelf heeft Nederland "kerncomponenten" van dat systeem klaarliggen.
Ollongren roept andere landen op mee te doen. "Met ons aanbod, en als andere potentiële partnerlanden onderdelen en munitie kunnen leveren, kunnen we Oekraïne op korte termijn voorzien van ten minste één compleet systeem."
'Nu niet aan de orde'
CDA-leider Henri Bontenbal denkt dat het sturen van Nederlanders naar Oekraïne op dit moment "niet aan de orde" is. "De volgorde is echt anders. Waar Oekraïne op dit moment het meest aan heeft, is munitie en wapens. Er wordt gesproken over Patriot-luchtverdedigingssystemen. Laten we verdorie daar eens goed mee beginnen", zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Hij pleit voor het "opschalen van de defensie-industrie in Europa en het bouwen van munitiefabrieken. Volgens mij moet daar de prioriteit liggen", zegt de christendemocraat. "Ook daar hebben wij grote beloften gedaan als Europa en Nederland en hebben we niet geleverd."
"Er zijn beloften gedaan van volumes aan munitie die ze zouden leveren. Daar voldoen we echt nog lang niet aan", gaat Bontenbal verder. "Laten we dat eerst waarmaken. En laten we voor de lange termijn in Europa een defensie-industrie opbouwen, zodat we ook in Europa en in Nederland munitie kunnen produceren."
Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.
Er zijn op het ogenblik nog geen concrete plannen voor het sturen van instructeurs naar Oekraïne, zegt Ollongren. Niet in EU-verband, noch voor Nederland zelf. "Het ligt geen van beide nu op tafel."
Beter samenwerken
Volgens CDA-lijsttrekker voor de Europese verkiezingen Tom Berendsen staat veiligheid hoog op de agenda in Brussel. Hij vindt dat lidstaten beter moeten samenwerken op defensiegebied. "Als je alle individuele defensiebudgetten van Europa bij elkaar optelt, hebben we evenveel als China, maar onze slagkracht is veel minder. Het geld dat we besteden moeten we veel slimmer samen investeren in munitieproductie, in ontwikkeling van materieel en gezamenlijke aanschaf van materieel."
Berendsen is geen voorstander van een Europees leger. "Polen en Italianen husselen op het slagveld, lijkt mij een slecht idee. Je moet blind op elkaar kunnen vertrouwen en met elkaar kunnen communiceren", zegt de CDA'er, die benadrukt dat meer samenwerking wat hem betreft wel wenselijk is.
"Maar dit soort samenwerking moet je van onderop vormgeven, zoals Nederland en Duitsland doen met de landmacht en Nederland, België en Luxemburg op het gebied van de marine. Er is een Frans-Duitse legereenheid in de Elzas. Dat zijn de goede voorbeelden", aldus Berendsen.