Situatie in Gaza met de dag nijpender: ‘Palestijnen zitten in humanitaire crisis van epische omvang’

Zo hard er wordt geroepen om een staakt-het-vuren, zo groot is de vrees nog altijd voor een Israëlisch grondoffensief in Rafah. De situatie is nijpend voor de Palestijnen. "Zij zitten in humanitaire crisis van epische omvang", zegt brigadegeneraal buiten dienst Jeff Mac Mootry in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Gisteren verplaatsten honderdduizend Palestijnen zich naar een humanitaire corridor. Inmiddels is die verruimd, omdat burgers zich blijven aanmelden en onderdak zoeken. Daar komt voorlopig geen verandering in, denkt Mac Mootry. "Zolang de partijen er niet uitkomen, wordt de humanitaire crisis alleen maar groter. Niemand is daar veilig. De bommen vallen overal."

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Inmiddels is de grensovergang tussen Gaza en Egypte, die door Israël is bezet, gesloten. Dat komt niet ten goede van de humanitaire situatie in Rafah. Volgens Mac Mootry zitten de Palestijnen in dat gebied in een "humanitaire crisis van epische omvang".

Biden versus Netanyahu

De Amerikaanse president Joe Biden sommeert zijn de Israëlische premier Benjamin Netanyahu niet nóg verder te gaan. Wat kan hij doen om te voorkomen dat Netanyahu toch zijn eigen gang gaat? "Voor- en achter de schermen druk uitoefenen en dreigen met sancties", noemt de brigadegeneraal buiten dienst als voorbeeld.

Diplomatiedeskundige Robert van de Roer denkt dat Biden opnieuw wapenleveranties kan ophouden. "Als dat gebeurt, kan je meer van dit soort handelingen van de Amerikanen verwachten."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Mac Mootry vraagt zich af in hoeverre een actie voor de bühne is. Hij sluit niet uit dat Amerika eerst aan Israël vraagt of ze nog een week vooruit kunnen met de wapens die zij hebben. Is het antwoord ja, dan zegt Amerika een week geen wapens te leveren. Daarnaast denkt hij dat Israël niet heel veel last ervaart als Amerika voor een bepaalde periode niet levert. "Ze hebben zelf nog genoeg troeven achter de hand."

"Het gaat om de symboliek, dat is belangrijk", zegt Van de Roer. "De boodschap is dat je niet onbeperkt je gang kan gaan. Tot hier en niet verder. Dat wil Biden uitstralen en daar heeft Netanyahu mee te dealen."

Interne tweestrijd

Wel of geen Joe Biden en de internationale gemeenschap op zijn dak, Netanyahu zegt pas te stoppen als Hamas is uitgeroeid. Dus heeft druk uitoefenen wel zin? Dat ligt eraan hoe Israël die druk ervaart en hoe de dynamiek in het land is, vertelt Mac Mootry. Daarmee doelt hij op de "interne tweestrijd" in het land. "Tussen het orthodoxe deel en het wat gematigdere deel. De vraag is hoe die dynamiek invloed heeft op de keuze van de Israëlische regering."

Volgens Van de Roer liggen er nog twee struikelblokken op de Israëlische weg. Bijvoorbeeld het doel om Hamas te vernietigen. Daarvan denkt Israël: dat moet je in Gaza doen. Het tweede probleem is het vrijlaten van de gijzelaars. "Dat ligt al maanden op tafel. Er zit weinig progressie in."

Hoe lang gaat het nog duren? "Dat is afhankelijk van de stappen die nu gemaakt worden in het onderhandelproces. We kunnen alleen maar gissen hoe dat gaat", aldus Mac Mootry.