Jonge Italianen leven niet la dolce vita: ‘Je droomt ervan, maar de werkelijkheid steekt anders in elkaar’

La dolce vita, het zoete leven. Een Italiaans begrip, maar bestaat dit alleen in films of is het ook binnen handbereik voor de Italiaanse millennial? Gezien de werkloosheid onder jongeren en omgekeerde leeftijdsdiscriminatie, lijkt het iets waar jonge Italianen alleen maar van kunnen dromen.

Italiaanse millennials komen moeilijk aan een baan, zelfs als ze een hoge opleiding genoten. Valentina Panetta is daar een goed voorbeeld van. Zij raakte op zeer jonge leeftijd geobsedeerd door de rijke geschiedenis van Italië en ruilde haar geboortedorp in Apulië in voor het grote Rome, om archeologie te studeren. Inmiddels heeft zij een bachelor en master behaald en is zij doctor in de archeologie. Desondanks kan zij geen werk vinden in haar vakgebied. “Mijn hele leven stond in het teken van dit doel, maar ik werk nu in een callcenter. Mijn salaris schommelt rond de 1000 euro. Soms meer, soms minder”, vertelt zij in Stand van Nederland: Generatie Europa op NPO 2.

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Valentina heeft de hoop om ooit iets in de archeologie te doen laten varen. “Je vindt gewoonweg geen baan in datgene wat je hoopt. Je droomt ervan, maar ontdekt dat de werkelijkheid anders in elkaar steekt.” En als zij al iets vindt, wordt zij onderbetaald, vreest Valentina. “Je bent nooit zeker van je baan. Er is geen toekomstperspectief.”

‘Ik voel mij down’

Salvatore Penna deelt eenzelfde soortgelijke ervaring. Zes jaar geleden studeerde hij af als econoom, maar vond sindsdien nooit passend werk. “De afgelopen jaren werkte ik vooral als deurwaarder, altijd met een contract voor bepaalde tijd. Het maandloon was ook niet erg hoog, tussen de 600 en 800 euro.”

Salvatore zit momenteel zonder werk en is hard op zoek naar een baan. “Moreel gezien voel ik mij down. Als je een gezin hebt, wordt het een en ander van je geëist, vanwege de kinderen. Ik voel mij terneergeslagen, omdat ik niet kan werken of een baan kan vinden die met mijn beroep te maken heeft.”

Stand van Nederland: Generatie Europa gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start. 

Simpelweg solliciteren op openstaande vacatures is ook niet zo eenvoudig als het klinkt. In Italië zit dat heel anders in elkaar dan in Nederland. Je moet eerst een cursus afleggen, alvorens je mag solliciteren. En als je dan zover bent, is de concurrentie moordend. “Over het algemeen melden zich tussen de 20.000 en 25.000 mensen. Er zijn zelfs meer mensen die solliciteren voor een baan als arts. Daar waren bijna 100.000 sollicitanten voor.”

Voor de Malinese vluchteling Fofana Madoufoune geldt hetzelfde. Toen hij arriveerde in Italië, hoopte hij op een beter bestaan. Hij hoopte la dolce vita te ervaren, maar voor hem is Italië helaas niet het beloofde land. “Ik werk drie maanden tijdens de bergamot-oogst en drie maanden op het strand.” De andere zes maanden van het jaar zit hij werkloos thuis. “Ik heb geen geld. Het is heel moeilijk, maar ik heb geen keus. Ik kan niet terug naar Afrika, daar is het nog erger.”

Leeftijdsdiscriminatie

De situatie waar Valentina, Salvatore en Fofana in verkeren, klinkt correspondent Andrea Martinez niet gek in de oren. “Jonge mensen in Italië worden niet gewaardeerd, al hebben ze jarenlang gestudeerd. We hebben in Italië een omgekeerde leeftijdsdiscriminatie”, licht hij toe.

In Italië blijven ouderen in het bedrijfsleven of de academische wereld lang op hun posities zitten. Martinez zegt dat ze zelfs weigeren daar afstand van te doen. Het gevolg is dat jonge Italianen, zelfs met een PhD op zak, op plekken terechtkomen waarvoor zij overgekwalificeerd zijn. “Het is bizar, maar waar.”

Martinez denkt dat Italië doorstroming op de arbeidsmarkt meer dan nodig heeft. “Je moet jonge mensen mogelijkheden bieden, maar ook Italië kans geven op herstel.” Gebeurt dit niet, dan verwacht Martinez dat veel Italiaanse millennials la dolce vita buiten de landsgrenzen gaan beproeven. “De grootste uitdaging is dat we jonge mensen moeten laten werken en dat we de werkcultuur in Italië veranderen. Als we daarmee beginnen, kan Italië echt herboren worden. Het is nog niet te laat voor een nieuwe renaissance in Italië.”

Stralend weer, heerlijk eten, lekkere wijn en zomerse avonden. La dolce vita is de Italianen op het lijf geschreven, maar geldt dit ook voor de hoogopgeleide millennials die maar niet aan de bak kunnen? Wat is de oplossing voor hoe de Italiaanse arbeidsmarkt momenteel in elkaar steekt? Kijk donderdag 20.59 uur naar Stand van Nederland: Generatie Europa, op NPO 2.

Door: Vick ten Wolde