Met name Pro-Palestijnse activisten kunnen Dodenherdenking verstoren: ‘Heel verleidelijk voor actievoerders’

Met name pro-Palestijnse activisten zijn van plan om de twee minuten stilte tijdens Nationale Dodenherdenking te verstoren. Dat zegt Telegraafjournalist Silvan Schoonhoven in het radioprogramma WNL Het Misdaadbureau. Het gaat om individuen, vertelt de journalist.

Door de kans op spontane protestacties en verstoringen gelden dit jaar extra veiligheidsmaatregelen bij de Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam. Zo mogen er maximaal 10.000 mensen op het plein zijn en moet iedereen een plek reserveren. Alle aanwezigen worden vooraf gefouilleerd en borden, vlaggen of versterkers zijn niet toegestaan. Ook andere gemeenten hebben maatregelen aangekondigd bij herdenkingen.

Volgens Schoonhoven zijn er activisten uit verschillende hoeken die overwegen Dodenherdenking te verstoren. "Ze komen vooral uit de hoek van pro-Palestijnse activisten, mensen die de aandacht willen leggen op wat in Gaza gebeurt. Zij vinden dat Dodenherdenking daar ook aandacht aan moet besteden."

Dreiging op verstoring komt ook uit andere hoeken, zegt Schoonhoven. "Het gaat ook om mensen die vinden dat PVV'er Martin Bosma geen plek verdient op de Dam." De linkse activist Frank van der Linde liet al weten dat hij vindt dat Kamervoorzitter Bosma geen krans zou mogen leggen omdat zijn partij, de PVV, in zou gaan tegen de pijlers van de rechtsstaat en democratie.

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Oproepen om Dodenherdenking te verstoren worden met name gedeeld op social media, bijvoorbeeld op TikTok, weet Schoonhoven. "Zo is er een TikTok-prediker die een oproep doet aan zijn volgers om niet op De Dam te staan en te zwijgen. Als je dat doet, ben je zogenaamd een zionist. De oproep was om niet alleen dit jaar te verstoren, maar ook volgend jaar en de jaren daarop."

Maar niet alleen online klinkt dit geluid. Schoonhoven: "In de Volkskrant was het columnist Asha ten Broeke die zichzelf de vraag stelde wat erger is: Dodenherdenking verstoren of het ondergaan en het onderwerp 'genocide in Gaza' niet aan te horen? Eigenlijk zegt zij: ga naar De Dam en verstoor het maar."

Individuen

Het gaat om individuen die dit soort oproepen doen. "Activistische organisaties zeggen: wij hebben niet de intentie om de boel te gaan verstoren", zegt Schoonhoven. "Het zijn echt individuele activisten uit verschillende hoeken die zeggen: ga erheen, verstoor het en laat je geluid horen om aandacht te vestigen op het punt dat jij wil maken."

De kans op verstoringen is volgens hem het grootst op de Dam en de Waalsdorpervlakte, omdat die herdenkingsmomenten live op tv worden uitgezonden. Vorig jaar heeft de organisatie op de Waalsdorpervlakte een man in zijn kraag gevat die de stilte wilde verstoren, onthult de journalist. "Die hebben ze er net op tijd uitgevist. Het is niet bekend wat hij precies wilde doen, maar hij wilde in ieder geval de plechtigheid verstoren met één of andere politieke boodschap."

Hij houdt zijn hart vast. "Er is heel weinig voor nodig om op die plekken de stilte te verstoren en je hebt dan meteen een landelijk platform. Het is heel verleidelijk voor bepaalde actievoerders om dat podium te pakken."

'Controverse niet nieuw'

Uit een peiling van EenVandaag blijkt dat negen op de tien Nederlanders vindt dat je hoe dan ook stil moet zijn tijdens de twee minuten stilte morgenavond. "Ik ben blij dat we daar eensgezind over zijn", reageert historicus Coks Donders. "Sterker nog: uit dezelfde peiling blijkt dat drie op de vier Nederlanders zegt dat 4 mei in zijn geheel een heilige dag is, niet alleen die twee minuten."

Volgens Donders is de discussie rond wie we moeten herdenken op Nationale Dodenherdenking niet nieuw. "Zolang de Dodenherdenking bestaat, is er ook controverse. Iedere keer gaat het weer om iets anders. Het ging ooit over de Vietnamoorlog en de woningnood", vertelt ze. "Er zijn heel veel protesten geweest."

Toch is dit jaar anders. Donders: "Men gaat de discussie niet meer aan. Normaal kon je met elkaar in gesprek. De essentie van Dodenherdenking is door de jaren heen ook verbreed. Maar nu lijkt het alsof men gewoon doof is. Het is schreeuwen en niet luisteren. Dat maakt het extra spannend."