Econoom waarschuwt voor grote gevolgen wetsvoorstel De Jonge voor goedkopere huur

De PVV gaat waarschijnlijk voor de wet van demissionair woonminister Hugo de Jonge stemmen, waardoor honderdduizenden woningen in de vrije huursector in de middenhuur zullen vallen en daardoor een lagere huurprijs krijgen. Econoom van de Rabobank Nic Vrieselaar waarschuwt voor de bijeffecten. Volgens hem dreigen veel huurwoningen te verdwijnen.

Met de Wet betaalbare huur wil De Jonge de huurprijzen in de vrije huursector aan banden leggen. Partijen van links tot rechts zijn het erover eens dat die de afgelopen jaren veel te hard zijn gestegen. De Jonge wil onder meer het puntenstelsel waarmee nu de maximale huur in de sociale sector wordt bepaald uitbreiden, zodat meer woningen daaronder vallen.

De huurprijs van naar verwachting 300.000 huizen zal dan gemiddeld bijna 200 euro per maand lager uitvallen. De maximale huurprijs voor het middensegment komt op ruim 1100 euro te liggen.

Waarom deze wet?

Econoom Vrieselaar begrijpt dat het kabinet iets wil doen aan de torenhoge huurprijzen. “Als je kijkt naar de huizenmarkt, dan hebben wij twee grote problemen. We hebben te weinig huizen en de huizen die er zijn, zijn ontzettend duur geworden. Dat leidt er onder meer toe dat heel veel huurders financieel kwetsbaar zijn. Ze betalen soms 1300 tot 1400 euro voor een huurwoning.”

Uit onderzoek blijkt dat huurders vaker geldproblemen hebben dan huiseigenaren met een vergelijkbaar inkomen, vertelt Vrieselaar in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Ze betalen rekeningen vaker te laat vanwege geldgebrek, ze staan vaker in het rood en ze sparen minder. Die financiële kwetsbaarheid is echt een probleem voor de mensen die zijn aangewezen op het vrije huursegment.”

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Veel huurders in het vrije huursegment zijn volgens Vrieselaar tussen wal en schip geraakt. Ze verdienen te veel voor een sociale huurwoning, maar tegelijkertijd is een koopwoning onbereikbaar. “Ze zijn dus aangewezen op de vrije huursector. Daar is veel vraag, maar weinig aanbod. Dat draagt bij aan de hoge prijzen en de financiële kwetsbaarheid van huurders”, vertelt de econoom. “Dit wetsvoorstel beoogt dat de maximale huurprijzen worden verlaagd.”

Als het aan De Jonge ligt, worden huizen in de vrije huursector straks net als in de sociale huursector beoordeeld op basis van een puntensysteem. Vrieselaar: “Dat gaat op basis van een aantal kenmerken. Hoe groter, hoe meer punten. Op basis van die punten wordt een zogeheten redelijke huurprijs bepaald. Het zou zo kunnen zijn dat je nu 1100 euro betaalt, maar je volgens dat puntensysteem 900 euro moet betalen. Dan moet de huurprijs omlaag.”

Verdwijnt je huurwoning?

Goed nieuws, zou je zeggen. Toch zit er volgens Vrieselaar een flinke adder onder het gras. “Dit wetsvoorstel lost de te dure huizen voor huurders op. Maar het probleem is: het verlagen van de huurprijzen doet niks aan het woningtekort. Sterker nog: als je de huurprijzen verlaagt, gaat de vraag naar woningen omhoog. Als het goedkoper is om uit huis te gaan, dan wil je misschien ook eerder uit huis. Dat voert de vraag alleen maar op.”

Daar komt bij dat voor veel verhuurders de inkomsten zullen dalen. “Een deel van hen zal zeggen: als ik van 1100 euro naar 900 euro per maand aan huurinkomsten ga, is het niet meer rendabel.” Het gevolg is dat huurders hun woning mogelijk te koop zetten, zegt Vrieselaar. “De angst is dat je een verkoopgolf krijgt.”

Hij gaat verder: “Je ziet al een paar jaar lang, misschien zinspelend op deze wet, maar ook door belastinghervormingen, dat verhuurders netto meer woningen verkopen dan aankopen. Huizen worden niet van de één op de andere dag allemaal verkocht, maar er lijkt al wel wat gaande.”

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk nu hier terug via NPO Start.

Het demissionair kabinet neemt de problemen voor verhuurders met dit wetsvoorstel op de koop toe, denkt Vrieselaar. “Dat betekent wel dat een deel van de verhuurders de huizen te koop zet.” Dat is goed nieuws voor mensen die op zoek zijn naar een koophuis, maar huurders komen van een koude kermis thuis, vreest hij.

‘Dit is niet dé oplossing’

Woningen die in het vrije segment worden verhuurd, zijn vaak ook prijzig op de markt. “Deze huizen worden verkocht voor misschien wel 3 tot 4 ton of meer. Als je zo’n woning wil kopen, heb je een inkomen van 70.000 tot 80.000 euro per jaar nodig of meer. Vooral alleenstaanden kunnen dat niet betalen.”

Als de verhuurder de woning te koop zet, maakt de huurder dus weinig kans om zijn huurwoning eventueel over te kopen. In dat geval moet de huurder verhuizen, maar ook het zoeken van een nieuwe huurwoning wordt er mogelijk niet eenvoudiger op. “Het aanbod van huurwoningen gaat niet omhoog, terwijl er nog steeds mensen zijn aangewezen op deze huurwoningen”, zegt Vrieselaar.

“Je hebt straks goedkopere huurwoningen, dat is hartstikke fijn, maar dat is dan alleen voor de gelukkigen die zo’n woning kunnen bemachtigen”, stelt de econoom, die bang is dat de problemen op de woningmarkt enkel worden verschoven. “Dit is niet dé oplossing voor de woningcrisis. Je doet wat aan de betaalbaarheid, maar je doet niets aan het woningtekort. Je moet echt meer woningen bouwen.”

De Tweede Kamer debatteert vandaag over het wetsvoorstel van De Jonge.

Lees ook: 

Een olifant in een porseleinen kast of stappen naar verbetering: Wat heeft Hugo de Jonge betekend voor de woningmarkt?

Door: Peter Visser