Steeds minder bouwvakkers in Nederland: ‘Over 100 jaar geen Domtoren meer’

Het aantal bouwvakkers in Nederland loopt steeds verder terug. In de sector is het gebrek aan personeel overal te voelen. "Het werk wordt steeds drukker, terwijl we juist minder mensen hebben", uit bouwvakker Ralf Pieters, die de Domtoren restaureert, zijn zorgen. Als deze trend doorzet, is hij ervan overtuigd dat over 100 jaar de Domtoren niet meer bestaat. "Op gegeven moment is het dan gedaan."

De Domtoren in Utrecht wordt sinds 2019 gerestaureerd. Het hoogste gebouw van Utrecht is 700 jaar oud en schiet 112 meter de lucht in. Iedere 50 jaar moet de toren opgeknapt worden. Elke steen wordt door Pieters en zijn collega's nagelopen, schoongemaakt en wanneer nodig vervangen.

Pieters ziet dat het niet meer vanzelfsprekend is dat mensen voor zijn beroep kiezen. "Ik denk dat mensen niet meer met hun handen willen werken. Terwijl dat uiteindelijk het mooiste werk is dat je kunt doen. De trots die je hebt als iets klaar is, daar kan weinig tegenop." Hij hoopt dat deze negatieve trend niet doorzet. "Het zou zonde zijn als wij dit niet door kunnen geven aan de jongere mensen."

Bouwvakkers onvervangbaar

Oude ambachten, zoals een schoenmaker, de goudsmid en de bouwvakker, verliezen steeds meer terrein. Omdat een beroep als bouwvakker onvervangbaar is, ziet de voorzitter van AmbachtNederland, Elrie Bakker-Derks, de toekomst somber in. "De opleidingen zijn er meestal niet en over het algemeen heerst er een slecht imago over deze beroepen. Het is laagopgeleid en als je met je handen werkt ben je dom in de ogen van veel mensen."

Het tegendeel is juist waar, benadrukt de voorzitter in Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2. "Ambachtslieden zijn heel intelligente mensen die leren door met hun handen te werken. Ze leren, kijken en ontwikkelen zich op een heel andere manier."

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Opleidingen te breed

Huidige opleidingen in het beroepsonderwijs zijn volgens Bakker-Derks te breed. "Een leerling die van het ROC komt, beheerst het vak nog niet zodanig dat ze als volwaardig vakman of -vrouw kunnen worden beschouwd. In feite krijg je alleen een startkwalificatie." Ze pleit ervoor om mensen de mogelijkheid te geven om ook vakmanschap te ontwikkelen. "Waar je loopbaan- en carrièreperspectief in hebt."

AmbachtNederland is ontstaan omdat deze losstaande, kleine beroepsgroepen individueel niet met de vuist op tafel kunnen slaan. Bakker-Derks wil met het platform de negatieve trend rondom oude ambachten tegengaan. Er moeten daarvoor meer mensen opgeleid worden, onderstreept ze. "We moeten zorgen voor goede vervolgopleidingen na een mbo, zodat mensen zich kunnen specialiseren in een vakmanschap en het ook in de vingers kunnen krijgen. Mensen moeten begrijpen dat het gaat om vaardigheden die je zelf helemaal niet hebt."

Het is crisis in ambachtsland. Oude ambachten, zoals restauratiewerk of de schoenmaker, verdwijnt van de arbeidsmarkt en uit het straatbeeld. Heeft het ambacht nog toekomst en hoe houden wij het vak in leven? Kijk deze aflevering van Stand van Nederland: Generatie Next nu terug op NPO Start.