Iraanse vergelding tegen Israël lijkt kwestie van tijd: ‘Khamenei doet erg stoer, maar het is heel riskant’

Sinds het bombardement van de Iraanse ambassade in de Syrische hoofdstad Damascus begin deze maand, is de spanning tussen Iran en Israël opnieuw opgelaaid. De vraag is niet of, maar wanneer Iran zich revancheert. "Je kan alles verwachten in het Midden-Oosten", zegt rechtsgeleerde Afshin Ellian in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Bij een bombardement in Syrië is een hooggeplaatste commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde om het leven gekomen. De vermoedens zijn dat Israël achter de aanval zit. "We weten het niet zeker, maar we gaan ervan uit dat niemand anders de capaciteit heeft om zo'n precisieaanval uit te voeren", vertelt Ellian. De twee gebouwen naast de Iraanse ambassade zijn onbeschadigd gebleven.

De wraak van Iran

Ellian sluit niet uit dat Iran voor revanche gaat. "Je kan alles verwachten in het Midden-Oosten", zegt hij. "Tegelijkertijd proberen supermachten zoals Amerika en China de boel te temperen."

Hoe dan ook is het volgens Ellian riskant voor Iran als de hoogste leider van dat land Ali Khamenei overgaat tot vergelding. "Khamenei doet heel erg stoer, maar het is heel riskant. Als je een ballistische raket stuurt van het grondgebied van Iran, ontketent het een gigantische aanval van Israël en Amerika."

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Khamenei kan er ook voor kiezen om terreurgroepen zoals Hezbollah in te schakelen, om een aanslag te plegen op een Israëlische ambassade. Dat is echter niet makkelijk en kost veel tijd, vertelt Ellian. "Het is heel ironisch wat ik zeg: ze moeten een paar Joden doden, maar het moet niet lang duren. Ze willen dat het liefst op korte termijn doen. Dan kunnen zij op televisie zeggen: zij hebben acht gedood, wij hebben 80 gedood. Dat is logica van het Midden-Oosten."

Macht van vuurkracht

Amerikaanse president Joe Biden heeft in een eerder stadium zijn steun uitgesproken voor Israël. 'Als je Israël aanvalt, dan pakken wij je aan en daar hebben wij voldoende vuurkracht voor', was de strekking van zijn bericht. Volgens Ellian wil Biden daarmee bereidheid laten zien dat de Verenigde Staten het land bestraft dat een oorlog ontketent. Soms luistert Iran naar zo'n waarschuwing, zegt Ellian. "Uit angst en eigenbelang."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk nu hier terug via NPO Start.

Daarnaast is het regime van Khamenei niet populair onder de Iraanse bevolking. Dat uitte zich vorig jaar toen miljoenen vrouwen de straat op gingen om te demonstreren. Zij verbrandden hun hoofddoek, met als gevolg dat zij werden geknuppeld, gedood en opgehangen. "Het regime is doodsbang dat als er een regionaal conflict komt, de Iraniërs niet achter de ayatollahs staan." Dat kan cruciaal zijn in dit conflict. "Je kan nooit een oorlog winnen zonder je eigen bevolking, want je moet ze kunnen mobiliseren. Khamenei zit niet in een gemakkelijke positie."

Israël bereidt zich voor

Ellian durft niet te zeggen wat er te gebeuren staat. "We zien het bij Hamas, we zien het bij Khamenei. Deze mensen zijn religieus, gek geworden types. Ze horen stemmen die niet bestaan en op grond daarvan nemen zij beslissingen. Dat is het aller gevaarlijkste."

Wel of geen vergelding, Israël "heeft alle eenheden en raketinstallaties in paraatheid gebracht om terug te slaan", zegt Ellian. "De bevolking wordt ook geestelijk voorbereid op een mogelijke confrontatie."