Felle kritiek op mogelijk inperken demonstratierecht: ‘Heel fundamenteel in vrije samenleving’

Het inperken van het demonstratierecht zou "bizar zijn", zegt rechtsgeleerde Afshin Ellian in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Hij reageert daarmee op demissionair minister Hanke Bruins Slot (Buitenlandse Zaken), die wil onderzoeken of het makkelijker kan worden gemaakt om bepaalde protesten te verbieden.

De Telegraaf meldt op basis van Haagse bronnen dat het demissionair kabinet onlangs een gesprek voerde over het al dan niet inperken van het demonstratierecht. Aanleiding waren de protesten met een antisemitisch karakter tijdens de opening van het Nationaal Holocaustmuseum, de snelwegblokkades van klimaatactiegroep Extinction Rebellion en de koranverbranding van Pegida-voorman Edwin Wagensveld in Arnhem vorig jaar.

Bruins Slot wil koranverbrandingen moeilijker maken door 'internationale veiligheid' als grond aan te dragen om zulke demonstraties te verbieden, schrijft de krant. Ze vreest voor een bestorming van de Nederlandse ambassade in de Iraakse hoofdstad Bagdad, zoals vorig jaar de Zweedse ambassade daar werd bestormd na koranverbrandingen in Zweden.

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

De bewindsvrouw wil laten onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om burgemeesters meer handelingsperspectief te bieden. Dat stuitte binnen het kabinet op felle kritiek van demissionair minister Dilan Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid). De VVD-bewindsvrouw had volgens de bronnen een 'stevige discussie' met de CDA-minister. De Tweede Kamer wil binnenkort een fundamenteel debat voeren over het demonstratierecht.

Demonstratierecht 'heel fundamenteel'

Volgens rechtsgeleerde Ellian staat het demonstratierecht onder druk. Hij maakt zich zorgen. "Het demonstratierecht is een heel fundamenteel recht in een democratische, vrije samenleving. Het is niet alleen een mensenrecht, maar een onderdeel van een democratische cultuur", zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Ellian ziet dat er "extreme tendensen" zijn. "Er wordt geweld gepleegd, we zagen de verstoring van de opening van het Nationaal Holocaustmuseum, waar antisemitische leuzen werden geroepen. En we hebben één Nederlander die het leuk vindt om korans te verbranden. Ook dat brengt onaangename toestanden met zich mee."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk nu hier terug via NPO Start.

"Ik vind het totaal onaanvaardbaar wanneer recht op demonstratie opnieuw ter discussie wordt gesteld in de Tweede Kamer, het hoogste orgaan van de staat", zegt Ellian. Hij stelt dat burgemeesters nu al de benodigde instrumenten hebben om een demonstratie te verbieden als de veiligheid niet gegarandeerd kan worden. "Burgemeesters moeten een belangenafweging maken."

'Bizar als we wet krijgen voor één persoon'

Ellian: "Ik ben geen liefhebber van de koran, ik vind het niet een supermooi boek. Boeken van Shakespeare zijn veel mooier. Maar ik ben ook fel tegenstander van degenen die een boek in de publieke ruimte in de brand willen steken, of het nou de koran is of een ander boek. Dat moeten ze niet doen. We hebben hele pijnlijke herinneringen aan groepen en individuen die boeken verbranden. Tegelijkertijd vind ik het bizar dat wij een wet zouden krijgen voor één persoon en één boek."