75 jaar na oprichting NAVO lijkt oorlog dichterbij dan ooit: ‘Zijn er niet klaar voor’

75 jaar na de oprichting van de NAVO lijkt de kans op een oorlog groter dan ooit. Volgens Commandant Landstrijdkrachten Jan Swillens zijn we daar niet klaar voor. "We zijn niet goed genoeg", stelt hij in het televisieprogramma Op1. "Ik vind dat de maatschappij moet begrijpen dat de krijgsmacht niet de enige is die veiligheid moet brengen. Dat is ook een verantwoordelijkheid van de samenleving."

Hij benadrukt dat als het oorlog wordt, ze met alle mogelijke inzet de strijd aangaan. "We gaan met alles wat we hebben. Maar het is niet goed genoeg", stelt Swillens nogmaals. "Deze zaken bespreken we zeer regelmatig op de vrijdag in de Krijgsmachtraad. We hebben mensen in de Rode Zee, Irak en we hebben 300 mensen permanent in Litouwen zitten. Maar intussen moeten we nieuwe mensen binnenkrijgen." Er is onder meer nog een tekort van ruim 9.000 mensen bij Defensie.

Er werd decennialang bezuinigd, maar sinds de oorlog in Oekraïne wordt weer volop in de Nederlandse krijgsmacht geïnvesteerd. Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim onderstreept dat ze de komende tijd nog extra zullen moeten investeren. "We hebben plannen gemaakt om de krijgsmacht te versterken. Maar het is nog lang niet genoeg."

Strategische winterslaap

Commandant Zeestrijdkrachten René Tas benadrukt dat het geld niet tegen de plinten klotst, maar dat het de goede kant opgaat. "Het is een stap in de goede richting. We moeten onze mensen weer kunnen geven waar ze recht op hebben. Nieuwe spullen qua munitie, in plaats van met verouderd spul werken. Je moet winnen en dan moet je het beste materiaal hebben voor je mensen."

Volgens Tas zijn we met zijn allen "in een strategische winterslaap gevallen". Er is volgens hem "geweldig" personeel, maar er is "veel werk aan de winkel". Het huidige personeel van Defensie is niet in slaap gesukkeld, benadrukt hij. "Ik denk dat de intrinsieke motivatie om iets goeds te doen voor je land, het beschermen wat ons dierbaar is, bij iedere militair aanwezig is."

Deze uitzending van Op1 gemist? Kijk dan nu terug op NPO Start.

Geen feestdag

Eichelsheim onderstreept dat het 75-jarige jubileum niet als feestdag wordt gezien. "Het is eigenlijk een dag waarbij we hebben geconstateerd dat je de NAVO keihard nodig hebt. Je kan de saamhorigheid van de afgelopen 75 jaar vieren, maar het is diep triest dat de NAVO op deze harde manier nog nodig is."

De NAVO werd 75 jaar geleden opgericht om de Sovjet-Unie op afstand te houden. Eichelsheim stelt dat na het tijdperk van de Koude Oorlog de saamhorigheid binnen de NAVO, met name door de vredige geopolitieke verhoudingen in die tijd, verder te zoeken was dan nu het geval is. "Nadat de Berlijnse Muur viel ontstond er een soort van vrede, waardoor de NAVO minder relevant werd. Sinds 2014 al, toen Oekraïne werd binnengewandeld door de Russische Federatie, is dat weer fors veranderd."