Nederlanders verliezen honderden euro’s door cyberfraude, dit kun jij ertegen doen

'Pap, ik heb wat geld nodig. Kun je 250 euro overmaken?' Per jaar krijgen duizenden Nederlanders dit soort appjes en nog altijd trappen mensen er in. Cybersecurity-expert Inge Bryan waarschuwt: trek nooit je portemonnee. "Het wordt digitale fraude genoemd, maar het is gewoon oplichting. Een ouderwetse babbeltruc."

Met de actie 'Echt niet vandaag' hoopt de politie in Oost-Nederland mensen vandaag te waarschuwen voor digitale fraude. Bryan juicht het initiatief toe. Ook zij probeert mensen weerbaar te maken tegen phishing en andere vormen van online oplichting. Volgens de IT-kenner wordt het probleem nog altijd onderschat. "Het feit dat iemand niet voor je deur staat, maar zich meldt via bijvoorbeeld Whatsapp, maakt het niet anders."

Vaak doen digitale dieven zich voor als een bekende. "Trap er niet in. Controleer het", zegt Bryan in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Vraag bijvoorbeeld: 'Waar ben je? Dan kom ik naar je toe'. Je onderbuikgevoel volgen is belangrijk. En laat je nooit onder druk zetten."

Er zijn manieren om te controleren of een berichtje echt van je zoon of dochter is. "Bericht ze via een ander communicatiekanaal. Dat noemen we out of band. Bijvoorbeeld: als je een sms'je krijgt van iemand die zegt je kind te zijn, bel je kind dan. Op die manier kan je verifiëren: klopt dit wel?"

Ze benadrukt: "Maak nooit zomaar geld over, ook niet als een berichtje van je kind lijkt te komen. Als er echt iets aan de hand is, komen ze wel via een andere manier op de lijn."

Mkb'ers

Niet alleen particulieren krijgen te maken met online fraude. Ook mkb'ers worden slachtoffer. "Naar schatting gaat het om één op de vijf", zegt Bryan. "Mkb-bedrijven besteden vaak hun IT uit en kijken er dan niet meer naar om. Maar als mkb'er moet je blijven nadenken over je IT. Stel je voor: wat zou ik doen als ik opeens mijn hele IT-huishouden kwijt ben en bereid je daarop voor."

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!

Haal bijvoorbeeld je klantenbestand offline, tipt Bryan. "Stel dat criminelen je personeelsbestand of klantenbestand stelen, dan nemen ze niet eens meer de moeite om ransomware uit te rollen. Ze zeggen: 'Hier zijn de gegevens, we gaan het morgen publiceren als je niet betaalt'. Stel dat je binnenhuisschilder bent. Dan gaat het om privéadressen van klanten die op straat komen te liggen. Nou, dan ben je al je klanten kwijt."

"En alsjeblieft, zet twee-factor-authenticatie aan. Dat is superbelangrijk", drukt Bryan ondernemers op het hart. "Dat betekent dat als je ergens inlogt, je via je telefoon een bevestiging moet geven. Als mensen dat doen, hebben we negentig procent van de strijd al gewonnen."

'Groter dan criminaliteit in winkelstraat'

Ook voorzitter van MKB Nederland Jacco Vonhof onderstreept het belang van digitale veiligheid. "Cybercrime is een enorm probleem. Ik denk dat veel mensen niet weten dat het qua omvang al groter is dan de criminaliteit in de winkelstraat. Het is voor heel veel mkb-ondernemers een grote uitdaging."

Veel ondernemers die het slachtoffer worden van cyberfraude, schamen zich, zegt Vonhof. "Ze voelen zich een beetje dom en doen daarom soms zelfs geen aangifte. Voorop gesteld: het is niet dom, het kan iedereen overkomen. Maar je kan wel heel veel doen om te voorkomen dat die crimineel bij je binnenkomt. Zorg dat je wachtwoorden en back-ups op orde zijn en zet twee-factor-authenticatie aan."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk nu hier terug via NPO Start.

Vonhof roept ondernemers op aangifte te doen als ze zijn opgelicht. "Zorg dat iedereen weet wat er speelt, wat er aan de hand is, zodat we de boeven ook echt kunnen pakken." Hij vraagt ondernemers een kijkje te nemen op de website van MKB Nederland en echtnietvandaag.nl. "Daar vind je heel veel informatie over wat je als mkb-ondernemer kan doen om te voorkomen dat jij gehackt wordt."

Eerder maakte WNL Haagse Lobby deze aflevering over de gevaren van hacks. Luister de podcast hier: