Kansen voor NAVO-topfunctie Mark Rutte steeds groter

De kans dat Mark Rutte de nieuwe NAVO-chef wordt neemt toe, zegt diplomatiedeskundige Robert van de Roer. "Inmiddels steunen zo'n 25 van de 32 landen hem", vertelt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Wie de opvolger wordt van NAVO-chef Jens Stoltenberg, is nog even de vraag. Wel is inmiddels duidelijk dat demissionair premier Rutte de beste papieren heeft voor de functie. De Roemeense president Iohannis doet ook een gooi naar de baan, maar maakt volgens Van de Roer weinig kans. "Die heeft nul steun. Die lijkt zich ook voor andere redenen te kandideren." Mogelijk is zijn einddoel om Charles Michel op te volgen binnen de Europese Raad.

D66-Kamerlid Jan Paternotte denkt dat Rutte zeker geschikt is als NAVO-chef. "Hij heeft ook aan Oekraïne laten zien dat hij staat voor de steun. Rutte was laatst in Charkiv, vlakbij de Russische grens, om daar veiligheidsovereenkomsten met Oekraïne te ondertekenen. Een heel belangrijk signaal."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk de aflevering hier terug op NPO Start.

Het zijn vooral Oost-Europese landen die nog geen steun hebben uitgesproken voor Rutte, vertelt Paternotte. "Die landen in Oost-Europa zeggen: 'Wij kennen die dreiging vanuit Rusland nog beter, want we liggen ernaast en zijn eerder bezet geweest door Rusland. We willen nu eigenlijk een secretaris-generaal die dat zo goed begrijpt, die moet uit Oost-Europa komen'. Een begrijpelijk sentiment, dus ik ben benieuwd."

Druk van Trump

Mocht Rutte de NAVO-top bestieren, dan wacht hem mogelijk meteen een grote opgave. Als de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump wordt herkozen, is de kans sterk aanwezig dat de druk op Europese NAVO-leden wordt opgevoerd. In een interview met Nigel Farage gaf de Republikein aan dat de VS de NAVO niet zal verlaten als alle landen zich aan de financiële afspraken houden.

Paternotte heeft zijn twijfels bij deze belofte. "Het grote probleem van Trump is dat hij elke week wat anders zegt en dat hij totaal onvoorspelbaar is." Eerder zei Trump dat Rusland mag "doen wat het maar wil" met landen die niet voldoen aan de NAVO-norm van twee procent voor defensie.

Van de Roer sluit zich bij Paternotte aan. "Trump zegt dit nu, maar wat zegt hij over een week of een maand? Het is wel duidelijk dat het gaat om het geld", vertelt hij. "Het zal voor Rutte, als die NAVO-chef wordt, een taak zijn om aan Trump het belang uit te leggen voor de Amerikanen om lid te blijven van de NAVO."

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier nu aan!

Bekent Wilders kleur?

Demissionair Defensieminister Kajsa Ollongren heeft aangegeven het budget te verhogen. "Het is niet genoeg, maar het is wel een teken dat Nederland in elk geval zijn verantwoordelijkheid neemt", stelt Van de Roer. "Ik vraag me wel af of het nieuwe kabinet dat ook gaat doen. Want ook Wilders zal vroeg of laat kleur moeten bekennen in zaken rond Oekraïne. Hij heeft Poetin 'barbaars' genoemd. Maar daar hoort ook gedrag bij, namelijk leveren zorgen dat je het kwaad bestrijdt."