Advocaat bestuursrecht: ‘Complete onzin’ dat Halsema niks kon doen tegen demonstraties bij opening Nationaal Holocaustmuseum

Burgemeester van Amsterdam Femke Halsema had wel juridische mogelijkheden om de demonstraties bij de opening van het Nationaal Holocaustmuseum op afstand te houden. Dat zegt advocaat bestuursrecht Hugo Doornhof, schrijft De Telegraaf. Hij vindt dat Halsema meer had moeten doen.

De opening van het museum ging gepaard met protesten die waren gericht tegen de aanwezigheid van de Israëlische president Isaac Herzog. De protesten waren binnen te horen tijdens de openingsplechtigheid in de Portugese Synagoge. Ook werden er leuzen geroepen, waaronder 'From the river to the sea, Palestine will be free', bracht een man de Hitlergroet en zei iemand "Hamas is my brother".

Donderdag debatteert de gemeenteraad over de gebeurtenissen rond de opening van het museum. In aanloop naar het debat schreef Halsema in een brief dat ze vanwege het demonstratierecht niet kon ingrijpen.

Halsema noemde de leuzen "kwetsend en onbeschoft" en erkende dat ze door aanwezigen als intimiderend zijn ervaren. "Tijdens de opening kwamen gruwelijke herinneringen en hedendaags verdriet samen. Dat schuurde en deed pijn maar het hoort ook onvermijdelijk bij een vrije democratie", aldus de burgemeester van Amsterdam.

'Complete onzin'

Volgens Doornhof is het "complete onzin" dat Halsema met handen en voeten gebonden was. "Er waren juist allemaal mogelijkheden om dit anders te laten verlopen", schrijft de CDA-senator op LinkedIn.

Doornhof stelt dat Halsema zeker iets had kunnen doen tegen de spontane demonstratie vlakbij het museum. Halsema was verrast, maar besloot na overleg met politie en het Openbaar Ministerie dat ze niet kon ingrijpen. Doornhof: "Juist daar was het juridisch vrij simpel." Hij stelt dat een burgemeester mag ingrijpen bij wanordelijkheden.

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!

Hij vindt dat Halsema dat had moeten doen. "Dit is de opening van een museum dat stilstaat bij de vernietiging van 102.000 Nederlandse Joden. Die demonstratie moet je meteen kunnen stoppen." Bovendien was er een plek voor demonstranten aangewezen, waar de spontane demonstranten naartoe gestuurd konden worden, zegt Doornhof. "Bij de opening van zo’n beladen museum prevaleren de rust en orde die je rond zo’n moment mag verwachten."

Demonstratie Waterlooplein

Naast het spontane protest was er ook een aangekondigde demonstratie, op het Waterlooplein. Die moest volgens Halsema binnen 'zicht- en gehoorafstand' zijn van de Israëlische president. Dat is niet onjuist, maar volgens Doornhof is die zicht- en gehoorafstand soms ondergeschikt aan andere belangen.

Zo staat in het handboek Demonstreren 'Bijkans Heilig' van de gemeente Amsterdam dat mensen 'waardig' moeten kunnen herdenken. Ook staat er: "Het schreeuwen van leuzen of het dragen van vlaggen, borden en spandoeken tijdens het herdenken kan leiden tot wanordelijkheden, omdat het snel emotionele reacties en confrontaties uitlokt."

"Het begrip 'wanordelijkheden' is afhankelijk van plaats en tijd. Geschreeuw kun je doorgaans moeilijk als wanordelijk zien, maar wel bij deze plechtigheid", stelt Doornhof. "Dan mag het volgens de wetsgeschiedenis een veel ruimere betekenis krijgen."

'Pijnlijke situatie in mijn stad'

"Het is een uiterst pijnlijke situatie, in mijn stad", reageert Italiëkenner Donatello Piras in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Het demonstratierecht is een groot goed. Ik begrijp best dat je dat als burgemeester lastig vindt. Alleen in zo'n situatie, zo hoorbaar, zo dichtbij... En tegen mensen die er niks aan kunnen doen op dat moment."

Goedemorgen Nederland terugkijken? Dat kan hier via NPO Start!

Hij vond het "heel pijnlijk" om te zien. "Je had het liefst gewild dat die demonstratie op iets meer afstand van in ieder geval die gasten van het museum was geweest." De discussie nu leidt af van waar het over zou moeten gaan, zegt Piras. "Namelijk de opening van het museum."